რას ნიშნავს შენი სახელი – იპოვე შენი სახელის ისტორია

სახელი წარმოსდგება ჯაბრიელის შემოკლებული ვარიანტისაგან, რომელიც თავის მხრივ წარმოადგენს ძველი ებრაული სახელის, გაბრიელის, არაბიზებულ ფორმას. გაბრიელი ერქვა ერთ-ერთ მთავარანგელოზს, რომლის სახელიც არაბულად გადმოიცემა როგორც „ჯაბრიელ“. ამის შემოკლებით მიღებულია ჯაბა. ჯაბასაგან წარმოქმნილია გვარი ჯაბიძე.[1]. სამოქალაქო რეესტრის მონაცემებით, საქართველოს ტერიტორიასა და მის ფარგლებს გარეთ ცხოვრობს ამ სახელის 3851 მატარებელი ადამიანი[2].

მომდინარეობს არაბული ჯავარ სიტყვისაგან, რაც ნიშნავს " ძვირფას ქვას ", " თვალმარგალიტს ", აქედან კი - " ბრწყინვას ", " მომხიბლაობას ". ამრიგად, ჯავარა (იგივე ჯავაირა) მნიშვნელობით შეესატყვისება მარგალიტა-ს, ანდა ნიშნავს " მომხიბვლელს ", " ტურფას ".

(ქართული) ეთნონიმი ქცეულია ანთროპონიმად (შეადარეთ ივერი, იმერი, კახი, და სხვ.) ჯავახი (უსუფიქსოდ) არის გვარიც. ამ ფუძიდან წარმოქმნილია აგრეთვე გვარები: ჯავახიშვილი, ჯავახაძე, ჯავახიძე, ჯავახია, ჯავახიანი.

– ამ სახელის მეორე ნაწილს შეადგენს ბაკურ, პირველი ნაწილის წარმომავლობა კი საცილობელია. უკავშირებენ სატომო სახელს (ჭან-ბაკურ→ჯანბაკურ→ჯამბაკურ). გავრცელეული სახელი იყო განსაკუთრებით ორბელიანთაA საგვარეულოში.

(არაბული) " მშვენიერი ". იგივეა, რაც კამილა. შეადარეთ აგრეთვე ვაჟის სახელი ჯემალ.

#NAME?

(არაბული) " სამოთხე ", შეადარე ჟანეტა.

– იგივე სახელია წარმოდგენილი ქართული საალერსო ‘იკო’ სუფიქსით. გვხვდება როგორც ვაჟის, ისე ქალის სახელად. ამავე ფუძიდან წარმოქმნილი გვარებია: ჯანაშვილი, ჯანიშვილი, ჯანოშვილი, ჯანიაშვილი, ჯანიკაშვილი, ჯანუაშვილი.

– წარმოადგენს ჯანსუღის, ჯანბერის ან სხვა რომელიმე ასეთი სახელის შემოკლებულ ფორმას.

(სპარსული) " ვისაც სული დაეწვა " (იგულისხმება სიყვარულით), " სულ-დამწვარი ", " შეყვარებული " (ეტიმოლოგია საეჭვოა).

– მიღებული ჩანს თურქული ჯარჩი-საგან, რაც სამოხელეო ტერმინია და ნიშნავს " ამბის გამომცხადებელს ", " მაცნეს ".

(სპარსული) " სამყარო ".

– შესაძლოა წარმოადგენდეს ძერა-ს კოლხურ შესატყვისს. აქედან ჩანს წარმოქმნილი გვარი ჯაჯანიძე (ე.ი.. " ძერიას-ძე "). ამავე ფუძიდანაა ქალის სახელი ჯაჯალა.

(თურქული) გარეული ცხოველის სახელი (ჯეირანი ანუ ქურციკი) ქცეულია პიროვნულ სახელად თურქულ ენებში და როგორც საზოგადო, ისე საკუთარი სახელის მნიშვნელობით შემოსულია ქართულში. მისგან ნაწარმოებია გვარებიც: ჯეირანაშვილი, ჯეირანიშვილი (შეადარეთ: ქურციკაშვილი, ქურციკიშვილი, ქურციკიძე).

(არაბული) " სილამაზე ", " სიკეთე ", " სრულქმნილება ". იგივეა ქალის სახელები: კამილა, ჯამილა.

(არაბული) " სამოთხე ". შეადარეთ ქალის სახელი ჟანეტა//ჯანეტა.

(ქართული) მეგრულად ნიშნავს " მსხვილნაკვთიანს ". შეიძლება პალატალიზებული ფორმა იყოს სახელისა იობ-ჯობ-ჯობე//ჯვებე.

- ითვლება ჯიბრაელ-ის შემოკლებულ ფორმად (იხ. ზემოთ ჯაბა). მისგან წარმოქმნილია გვარი ჯიბუტი. ამავე სახელის კნინობითია ჯიბილა//ჯიბილო, საიდანაც მიღებულია გვარი ჯიბლაძე.

(სპარსული) " ტყუპი ლომი " (ეტიმოლოგია საეჭვოა). პარალელური ფორმებია: ჯიმშედ, ჯიმშელ. აქედანაა გვარები: ჯიმშერაშვილი, ჯიმშელაშვილი, ჯიმშელეიშვილი, ჯიმშიაშვილი, ჯიმშიტაშვილი, ჯიმშერაძე, ჯიმშელაძე, ჯიმშელიძე.

(ქართული) მეგრულად ნიშნავს " მსუქანს ", " გოდორას " (გოდორი→ჯოდორი).

– ამ სახელის და მომდევნო რამდენიმე სახელის ახსნა არ მოგვეპოვება.

(ბერძნული) იოტა ( " პატარა ")→იოტ-ო→ჯოტო. შდრ. ჟოტია.

(ბერძნული)იოტა("პატარა")→იოტ-ო→ჯოტო.შდრ.ჟოტია. ...

– ძველი ქართული სახელია, რომლის ეტიმოლოგია უცნობია. გვხვდება ჯერ კიდევ V ს-ში (ჯოჯიკი ერქვა ვარსქენ პიტიახშის ძმას, შუშანიკ დედოფლის მაზლს). აქედანაა გვარი ჯორჯიკია.

ძველი ქართული სახელია,რომლის ეტიმოლოგია უცნობია. გვხვდება ჯერ კიდევ Vს-ში(ჯოჯიკი ერქვა ...

(სპარსული. " ახალგაზრდა ლომი "). საქართველოში ცნობილ პირთა სახელად გვხვდება უძველესი დროიდან. აქ პირველ რიგში უნდა გავიხსენოთ ვახტანგ გორგასლის სპასპეტი ჯუანშერი (V ს.), რომლის შესახებაც მემატიანე გვაუწყებს: " მაშინ მეფემან დაადგინა სხვა სპასპეტი, რომელსა ერქუა ჯუანშერ " ( " ქართლის ცხოვრება ", I, 145). ჯუანშერი ერქვა აგრეთვე არჩილ II-ის ძეს: " რაჟამს აღესრულა წმინდა მოწამე არჩილ, დაშთეს შვილნი მისნი იოვანე და ჯუანშერ " ( " ქართლის ცხოვრება ", I, 143). იმავე არჩილ მეფის დროს ქართლის ერისთავი იყო ჯუანშერ ჯუანშერიანი, ნათესავი მირიან მეფისა. ჯუანშერი ჰქვია " ქართლის ცხოვრების " ერთი ნაწილის ავტორსაც.

იულიას იტალიური ფორმაა (იულია იტალიურად გამოითქმის როგორც ჯულია, ფრანგულად ჟიული. ამ უკანასკნელის საალერსეო ფორმაა ჟულიეტ).

– გვხვდება მხოლოდ ქართულში. შესაძლოა მიღებული იყოს ჯუანშერ-ისაგან ფონეტიკური და გრაფიკული ცვლილებების შედეგად. ჯუმბერი ჰქვია მეფისწულს სულხან-საბა ორბელიანის " სიბრძნე სიცრუისაში ".

(ქართული) შეიძლება ჯუანშერის შემოკლებული ფორმა იყოს. მეგრულად ნიშნავს " კოცნას ".

(ბალყარული) " იორღა ", " თოხარიკი ცხენი ".