რას ნიშნავს შენი სახელი – იპოვე შენი სახელის ისტორია

ძველი სლავური წარმოშობის ქალის სახელი. არის ბერძნული „ელისის“ (ბერძ. Ελπίς), წმინდანის სახელის კალკი. რუსულად აღნიშნავს „იმედს“ და სახელებს შორის დაიმკვიდრა თავი სხვა სიტყვებთან, „Вера“ (ვერა, რწმენა) და „Любовь“ (ლუბოვ, სიყვარული) ერთად.

(ძველი ებრაული) " ღვთისათვის მიძღვნილი " (უფრო ზუსტად: " მან თავი ღმერთს უძღვნა ".) სხვაგვარი ეტიმოლოგიით, არაბული ფუძეა თურქულ ენაში შემოსული, ნიშნავს " მზერას ", " ხედვას ". " აზრს ", " თვალსაზრისს ". ამ ფუძიდან არის წარმოქმნილი იუდეველთა ქალაქის სახელწოდება ნაზარეთი. მისგან ნაწარმოები ქართული გვარებია ნაზარაშვილი და ნაზარიშვილი. შესაძლოა აგრეთვე – ნაზრიშვილი, ნასარიძე, ნასარაია, ნასარია. ნაზარი ერქვა ბოლშევიკების მიერ დახვრეტილ ქუთათელ-გაენათელ მიტროპოლიტს, რომელიც ქართულმა ეკლესიამ წმინდანად შესაცხა.

(ირანული) "კოხტა". ძველ ირანულში ამ სახელს ატარებდნენ კაცები, ახალ სპარსულში დაუკავშირდა ქალს. ქართულში მხოლოდ ქალის სახელად გვხვდება. მისი მოფერებითი ფორმებია: ნაზია, ნაზო, ნაზიკო.

(ქართული) აკაკი წერეთლის პოემა " გამზრდელის " ერთ-ერთი პერსონაჟის სახელია.

(ძველი ებრაული) " ღვთის მოცემული ", სიტყვასიტყვით: " მან (ღმერთმა) მისცა ". ბიბლიური წინასწარმეტყველის სახელია. აქედანაა გვარი ნათენაძე.

(ქართული) ერთ-ერთი ძალზე გავრცელებული სახელია ქალისა, წინათ კაცის სახელადაც გვხვდებოდა (მნიშვნელობის მხრივ შეადარეთ: ლუკა, ლუკინა, ფოტინე, როქსანა, კლარა, ლუცია, ლუჩია, სვეტლანა და სხვანი) აქედანაა გვარები: ნათელაშვილი, ნათელაძე, ნათელაური. ნათელა ჰქვია აკაკი წერეთლის ამავე სახელწოდების პოემის მთავარ გმირს.

(ქართული) ნათელას პარალელური ფორმაა. გვხვდება ჯერ კიდევ XV ს. დამდეგს: როგორც " ქართლის ცხოვრება " გვაუწყებს, მეფე გიორგი VII-ს ცოლად ესვა ქუცნა ამირეჯიბის ასული ნათია. ნათელას მსგავსად ნათია (ნათაი) გვხვდება კაცის სახელადაც (იხსენიება, მაგალითად, სვანეთის კრების მატიანეში, რომელსაც XIII ს. მეორე ნახევრით ათარიღებენ). მისგან ჩანს მიღებული გვარები: ნათაძე, ნათიძე, ნათიშვილი.

(ბერძნული) " ალი ", " წყლის ნიმფა ".

(არაბული) "საჩუქარი". არაბულში კაცის სახელია. ქალის სახელად ქცეულია აზერბაიჯანულში ნაილია-ს ფორმით.

(არაბული) " ნათელა ".

(ქართული) როცა მშობლებს ქალიშვილები უკვე ჰყავთ და ვაჟი სურთ, მაგრამ ისევ ქალიშვილი შეეძინებათ, მაშინ არქმევენ ამ სახელს. ნახეთ აგრეთვე კმარა.

(ქართული) თვით სიტყვა ნამი სპარსულიდან არის შემოსული.

(ბერძნული) "პაწაწინა". ეს სახელი ერქვა ქართლის დედოფალს, მირიანის მეუღლეს, მოციქულთა სწორს, რომლის დროსაც ქრისტიანობა დამკვიდრდა საქართველოში (IV ს.). არსებობს ვარაუდი, რომ ნანა შესაძლოა უკავშირდებოდეს ძველი ხეთური ღვთაების სახელწოდებას. მასთან კავშირშია მომდევნო რამდენიმე სახელიც.

(ქართული).

(ქართული) გვხვდება სვანეთის კრების მატიანეში (XIII ს.). ნანასა და ნანის მოფერებითი ფორმებია: ნანია, ნანო, ნანიკო, ნანუკა.

(ქართული) ესეც ნანის საალერსო ფორმაა, ქცეული დამოუკიდებელ სახელად.

- იხ. მანუჩარ.

(ძველი ებრაული) " ნუგეში "

(ქართული) - " ჩიტუნა " (სვანურად)

(ბერძნული) პარალელური ფორმაა ნარგიზი. ანტიკური მითის მიხედვით, ნარკისი ანუ ნარცისი ერქვა თავის თავზე შეყვარებულ ლამაზ ჭაბუკს, რომელიც თავისი სილამაზის საჭვრეტად სულ ერთთავად წყალში იყურებოდა და ღმერთებმა ყვავილად აქციეს. ამ ყვავილის სახელი ქართულად გადმოიცემა ნარგიზის ფორმით და იგი ქალის სახელად გამოიყენება. იგი საერთოდ აღმოსავლეთში გავრცელებულია ქალის სახელად, თვით ბერძნულში კი ნარკისი ანუ ნარცისი ვაჟის სახელია, ნარკისა – ქალისა. სახელის ფუძეა ბერძნული ზმნა ნარკაო - " ვაშეშებ " (შეადარეთ სიტყვა ნარკოზი).

(სპარსული) იგივეა რაც გულნარა - " ბროწეულის ყვავილი ".

(ძველი ირანული) " გულადი ", " ძალგულოვანი ". აქედანაა გვარები: ნარიმანაშვილი, ნარიმანიშვილი, ნარიმანიძე, ნარმანია.

(ქართული) აქედანაა გვარი ნასყიდაშვილი.

(ლათინური) "ბუნებრივი", "მშობლიური". დიეს ნატალის ლათინურად "დაბადების დღეს" ნიშნავს. ნატალი კაცის სახელია, რომლისგანაც ჩვეულებრივ სუფიქსის დართვით ნაწარმოებია ქალის სახელი ნატალია. მისი შემოკლებული ფორმებია ნატა, ნატო. რუსული მოფერებითი ფორმაა ნატაშა.

ნატალიას შემოკლებული ფორმა – ქართულში ქცეულია დამოუკიდებელ სახელად. გაიხსენეთ, მაგალითად, გამოჩენილი მსახიობი ქალები – ნატო გაბუნია და ნატო ვაჩნაძე.

(ქართული).

(ქართული).

ელენე-ს (ან კიდევ მადლენა-ს) მოფერებითი ფორმაა. ახალი ნასესხებია ევროპული ენებიდან.

(ქართული) " დედისა ".

(ბერძნული) " ახალგაზრდა ", " ახალი ". გახალხურებული (ბგერათგადასმით მიღებული) ფორმაა ერთ-ერთი მოწამის სახელისა – ნეონილა.

ნესტან-დარეჯან-ის პირველი ნაწილია, ქცეული ცალკე სახელად. ნესტან-დარეჯან მომდინარეობს სპარსული გამოთქმისაგან: ნესთ ანდარე ჯაჰან - " სწორუპოვარი ", უფრო ზუსტად: " არ არის ქვეყნად (მისი ტოლი) ". ეს სახელი ჰქვია " ვეფხისტყაოსნის " მთავარ გმირ ქალს. სრული (კომპოზიტიური) ფორმა, გარდა " ვეფხისტყაოსნისა ", დადასტურებულია ისტორიულ ძეგლებში (იხ.საქართველოს სიძველენი, III, 140). ამჟამად როგორც ნესტანი, ისე დარეჯანი გვხვდება ცალ-ცალკე სახელებად (იხ. დარეჯან).

(ბერძნული)"შინ(სამშობლოში)დაბრუნებული"

(ბერძნული) " ახალი ".

(სპარსული)"წადილი","სურვილი","საზრუნავი","სათხოვარი","საჩუქარი".აქედანაა გვარი ნიაზაშვილი.

(ბერძნული) " ჭაბუკი ". ერქვა რამდენიმე ისტორიულ პიროვნებას ძველ საქართველოში.

(ბერძნული)გამარჯვებული ქალღმერთის სახელია ანტიკურ მითოლოგიაში,ბერძნულში გვხვდება ქალის სახელად,ქართულში კი მიჩნეულია ნიკოლოზ-ის ან ნიკანდრო-ს შემოკლებულ ფორმად და ვაჟის სახელად არის ქცეული.

წარმოაგდენს ნიკოლოზის შემოკლებულ ფორმას,ქართულში ახასიათებს დამოუკიდებელ სახელად ქცევის ტენდენცია (ნიკო ნიკოლაძე,ნიკო ლორთქიფანიძე,ნიკო მარი,ნიკო გოცირიძე,ნიკო მუსხელიშვილი,ნიკო კეცხოველი და სხვანი).

(ბერძნული)შედგება ორი სიტყვისაგან:ნიკე-"გამარჯვებული "და ლაოს-"ხალხი".ამათგან პირველი სიტყვა ნიკე შედის ბერძნული წარმოშობის არაერთი სახელის შემადგენლობაში, როგორიცაა,მაგალითად:ნიკანდრო("გამარჯვება ვაჟკაცისა"), ნიკანორ("გამარჯვებათა მხილველი"),ნიკიტა("გამარჯვებული"),ნიკიფორე("ძლევამოსილი"),ნიკოდიმოს(" გამარჯვება ხალხისა"),ნიკოსტრატე("გამარჯვება ლაშქრისა, არმიისა").ამ სახელთაგან ქართულში ადრიდანვე დასტურდება და დღესაც ფართოდ არის გავრცელებული ნიკოლოზ(ნიკოლოოზ//ნიკოლაოზ,ნიკოლაოს),შემოკლებით– ნიკა,ნიკო,ნიკოლა.მისგან ნაწარმოებია გვარები:ნიკოლოზიშვილი,ნიკოლაძე,ნიკოლაიშვილი,ნიკოლეიშვილი.

(რუსული) ახალი წარმოქმნილი სახელია, რომელშიაც ბოლოდან იკითხება ლენინი.

– ქართულში ძველად გავრცელებული სახელი იყო. მისი კნინობითი სახელია ნინიკა. ვაჟის სახელად გვხვდებოდა აგრეთვე ნონე და მისი კნინობითი ფორმა ნონიკა. ამ სახელთა ეტიმოლოგია უცნობია. მათგან ნაწარმოებია გვარები: ნინიძე, ნინიაშვილი, ნინიკაშვილი, ნონეშვილი, ნონიკაშვილი.

ერთ-ერთ ყველაზე ფართოდ გავრცელებული ქალის სახელია საქართველოში უძველესი დროიდან დღემდე. ნინო ერქვა ქართველთა განმანათლებელს, მოციქულთა სწორს, IV საუკუნეში. ამ სახელის ეტიმოლოგია დაუდგენელია. ზოგიერთის აზრის, შესაძლოა უკავშირდებოდეს ასირიული ნაყოფიერების ღვთაების სახელს ნინ-ს (მისგანვე მომდინარეობს ასირიის დედაქალაქის სახელწოდება ნინევია). ყოველ შემთხვევაში, ნინო ამ ფორმით მხოლოდ ქართველებში გვხვდება და ქართულ სახელს წარმოადგენს, მას არავითარი კავშირი არა აქვს ევროპულ ენათა ნინა-სთან, რომელიც ანინა, კატარინა, ჯოვანინა და სხვა მისთანა სახელთა შემოკლებით არის მიღებული. ნინოს მოფერებითი ფორმებია: ნინიკო, ნინუცა, ნუცა, ნუციკო. მისგან ნაწარმოებია გვარი ნინოშვილი.

(არაბული) " ქალი ".

(ირანული) " ძალიან ახალგაზრდა ".

(სპარს. „ძალიან ახალგაზრდა“) — ირანული წარმოშობის საკუთარი სახელი[1]. სამოქალაქო რეესტრის მონაცემებით, საქართველოს ტერიტორიასა და მის ფარგლებს გარეთ ცხოვრობს ამ სახელის 24068 მატარებელი

(ძველი ებრაული) " ნუგეში ". ბიბლიური ლეგენდის მიხედვით, ნოე ერქვა იმ კაცს, რომელიც წარღვნას გადაურჩა, წარღვნის დროს მან თავის მიერ აგებულ კიდობანში შეიყვანა ცოლ-შვილი და თითო წყვილი ყველა სულიერი არსება, რომელბიც ამ გზით დაღუპვას გადარჩნენ.

(ეგვიპტური) "ღვთისადმი მიძღვნილი", "ღვთისადმი შეწირული". სხვაგვარი ეტიმოლოგიით, ლათინურად ნიშნავს "მეცხრეს" (ნაწარმოებია ნონუს ვაჟის სახელისაგან). ბოლო დროს ამ სახელის ფართოდ გავრცელებას განსაკუთრებით შეუწყო ხელი სახელოვანი მოჭადრაკის, მსოფლიოს ხუთგზის ჩემპიონის, ნონა გაფრინდაშვილის პოპულარობამ

ელეონორა-ს შემოკლებული ფორმაა.

(სპარსული) " უკვდავი სულისა ", " სულით უკვდავი ".

(ქართული).

(ირანული)იგივე სახელი ჩანს,რაც ნოდარ(←ნავდარ//ნაზირ).

(ქართული) ეწოდება ზოგიერთი გარეული ცხოველის (ირმის, ქურციკის, შვლის, არჩვის და მისთანათა) შვილს. საკამოდ ხშირად გვხვდება ვაჟისა და ქალის სახელად.

შესაძლოა უკავშირდებოდეს ძველ ეგვიპტურს, სადაც ‘ნუნ’ მთავარი წარმართული ღვთაების სახელია. ის ი

(არაბული) " შუქი ", " სინათლე ".

(ქართული) მოფერებითი ფორმებია: ნუშა, ნუშო, ნუშიკო.

ნინო-ს მოფერებითი ფორმის – ნინუცა-ს შემოკლებული ვარიანტია, ამჟღავნებს დამოუკიდებელ სახელად ქცევის ტენდენციას (გაიხსენეთ ცნობილი მსახიობი ნუცა ჩხეიძე). ამის ნიშანია ისიც, რომ ამ მოფერებითი სახელისაგან კვლავ იწარმოება კნინობითი ფორმები: ნუციკო, ნუცკია.