ინგლისურად
01.When forty winters shall besiege thy brow,
02. And dig deep trenches in thy beauty’s field,
03. Thy youth’s proud livery so gazed on now,
04. Will be a totter’d weed of small worth held:
05. Then being asked, where all thy beauty lies,
06. Where all the treasure of thy lusty days;
07. To say, within thine own deep sunken eyes,
08. Were an all-eating shame, and thriftless praise.
09. How much more praise deserv’d thy beauty’s use,
10. If thou couldst answer ‘This fair child of mine
11. Shall sum my count, and make my old excuse,’
12. Proving his beauty by succession thine!
13. This were to be new made when thou art old,
14. And see thy blood warm when thou feel’st it cold.
კომენტარები
01. besiege = lay siege to.
02. dig deep trenches – The besieging army would dig trenches to undermine the city’s walls.
03. livery = uniform worn by servants in a nobleman’s house.
04. totter’d weed = a tattered garment.
05. being asked = if you were to be asked. lies = is; is buried; is hidden.
06. lusty days = the days of youthful exuberance; days of lustful behaviour.
07. within thine own deep sunken eyes – the treasure of days long gone would show nothing surviving other than hollow eyes, caused by the process of ageing.
08. all-eating shame = a shame which devours all sense of right and decorum. thriftless praise = praise which produces no result or advantage. A praise of yourself which is clearly misplaced and damaging to you. thriftless = showing no sense of thrift, or economy.
09. thy beauty’s use = the use which you make of your beauty, the profit you derive from it.
11. sum my count = add up the balance sheet of my life. make my old excuse = justify my life when I am an old man.
13. This were to be new made = this would be as if you were being newly created.
თანამედროვე ინგლისურ ენაზე
When forty winters have attacked your brow and wrinkled your beautiful skin, the pride and impressiveness of your youth, so much admired by everyone now, will be have become a worthless, tattered weed. Then, when you are asked where your beauty’s gone and what’s happened to all the treasures you had during your youth, you will have to say only within your own eyes, now sunk deep in their sockets, where there is only a shameful confession of greed and self-obsession. How much more praise you would have deserved if you could have answered, ‘This beautiful child of mine shall give an account of my life and show that I made no misuse of my time on earth,’ proving that his beauty, because he is your son, was once yours! This child would be new-made when you are old and you would see your own blood warm when you are cold.
პწკარედული თარგმანი ქართულად და რუსულად:
(1-4) როცა ორმოცი ზამთარი ალყაში მოაქცევს შენს წარბებს და ამოთხრის ღრმა ნაოჭებს შენი სილამაზის მინდორზე (და) შენი ახალგაზრდობის ამაყ სამოსელს, რომელიც ახლა ასე იზიდავს მზერას, აქცევს იაფფასიან დაფლეთილ ძონძებად,
(5-8) მაშინ შენ გკითხავენ – სად ძევს ახლა მთელი შენი სილამაზე, სად არის ის საგანძური ბედნიერ დღეთა; თუ შენ იტყვი, რომ ის შენს ღრმად ჩაცვენილ თვალებში დარჩა, ეს იქნება ყოვლად მშთანთქავი სირცხვილი და ამაო თავის მართლება.
(9-12) რამდენად უფრო გამართლებული იქნებოდა შენი სილამაზით სარგებლობა, რომ გეთქვა – “ეს ჩემი მშვენიერი ბავშვი შეაჯამებს ჩემს ანგარიშს და შეიწყნარებს ჩემს სიბერეს” – (და) მისი სილამაზით დაადასტურებ შენის სილამაზის გაგრძელებას.
(13-14) ეს იქნება ერთგვარი განახლება, როცა შენ იქნები მოხუცი და იხილავ შენს თბილ (მჩქეფარე) სისხლს, როცა იგრძნობ სიცივეს.
(1-4) Когда сорок зим возьмут в осаду твое чело и выроют глубокие траншеи на поле твоей красоты, гордый наряд твоей юности, который теперь так привлекает взгляды, все будут считать лохмотьями;
(5-8) тогда если тебя спросят, где вся твоя красота, где все богатство цветущих дней, сказать, что оно в твоих глубоко запавших глазах, было бы жгучим стыдом и пустой похвальбой.
(9-12) Насколько похвальнее было бы использование твоей красоты, если бы ты мог ответить: “Этот мой прекрасный ребенок подытожит мой счет и станет оправданием моей старости”,
доказав его сходством с тобой, что его красота это твое наследство
(13-14) Это было бы как будто снова стать молодым, когда ты стар, и увидеть свою кровь горячей, когда ты чувствуешь, что в тебе она холодна.
მხატვრული თარგმანები ქართულ ენაზე:
* * *
როცა ორმოცი ზამთრის სუსხი შენს ლამაზ სახეს
ზედ გავლებული ნაკვალევით მტკიცედ დაღარავს,
და სიჭაბუკის შესამოსელს ძონძებად დახევს –
ვინღა შეხედავს შენს ძველმანებს და შენს ჭაღარას?
და თუ გკითხავენ: “სად გაქრაო შენი მშვენება,
რატომ ვერ ვხედავთ შენს ბედნიერ დღეთა საუნჯეს?”
შენ მოგიხდება ღრმად ჩაცვენილ თვალთა ჩვენება,]სირცხვილი შთანთქავს შენს დიდებას და დაამუნჯებს.
რა ღირსეული იქნებოდა პასუხი შენი,
თუკი გეთქმოდა – „აი, ჩემი ლამაზი ბავშვი,
მან გამიმართლა დაღვრემილი სიბერის დღენი,
ჩემი მშვენებაც განახლებას პოულობს მასში”.
მაშ განიახლე მემკვიდრეში სიცოცხლის ძალა,
გაცივებული შენი სისხლი გაათბე კვალად.
(თარგმნა გივი გაჩეჩილაძემ)
* * *
როცა ორმოცჯერ დაიზამთრებს შუბლი მწყაზარი,
მაშინ ღაწვებიც დროის ხნულით ნაოჭდებიან,
ეგ სამოსელიც შეიქნება ძონძი საზარი
და სილამაზის ნაფლეთები გამოჩნდებიან.
მაშინ გკითხავენ, რა უყავი სიტურფის სხივებს,
საით დამარხე წარსულ დღეთა საგანძურები,
შენ უპასუხებ: ,,სილამაზეს სამარედ მივეც
ეს ჩაცვინულნი თვალნი ჩემნი დატანჯულები”.
შენი პასუხი შენს დაცინვად მოგეჩვენება,
არა სჯობია, მაშინ გქონდეს ყველგან სათქმელად:
,,აი, ეს არის ჩემი შვილი, ჩემი მშვენება,
ჩემი სიბერის პატიება და გამართლება”.
მემკვიდრე შეჰქმენ,რომ დაგიცხროს ეს იარები
და სიბერეში სიჭაბუკეს ეზიარები!
(თარგმნა რეზო თაბუკაშვილმა)
* * *
ორმოცი ზამთრის ტყვეობაში რომ ჩავარდები,
შენს შუბლს ორმოცი ნაოჭი რომ დათხრის, დაღარავს,
რომ გადაფარავს შენს ყვავილნარს ეკალ-ბარდები
და არ მოხიბლავს აღარავის… არსად… არღარას,
მაშინ გკითხავენ – “ის მშვენება სად გადამალე,
საით გაქრაო საგანძური ყმაწვილურ ფერთა?”
იტყვი – “თვალების სიღრმეებში დავასამარე!…” _
და ეს მოიტანს გაუგონარ დაცინვას შენთან.
შენს სილამაზეს მიეგება მეტი ღირსება,
თქმა რომ შეგეძლოს – “ეს არსება შვილია ჩემი,
მას გადაეცა ყველა ჩემი ზნე და თვისება,
იგია ჩემთვის სიბერის ჟამს ნუგეშისმცემი”.
როცა ბერდები და სიცოცხლე ახალ სისხლს ითხოვს,
შვილს შეხედავ და კვლავაც იგრძნობ სხეულში სითბოს.
(თარგმნა ალექსანდრე ელერდაშვილმა)
მხატვრული თარგმანები რუსულ ენაზე:
Когда твой лик осадят сорок зим,
Изрыв красу твоей роскошной нивы,
То блеск его, теперь неотразим,
Представится тогда мрачней крапивы.
И на вопрос, где красота былая,
Сокровище твоих весенних дней,
Не прозвучит ли как насмешка злая
Ответ: “В глуби ввалившихся очей”?
Насколько ж будет лучше примененье
Твоих даров, когда ответишь: “Вот
Мой сын, в нем старости моей прощенье”…
И снова лик твой миру зацветет.
Так, стариком ты станешь юным вновь,
Когда в другом твоя зардеет кровь.
(Перевод М. Чайковского)
* * *
Когда тебя осадят сорок зим,
На лбу твоем траншей пророют ряд,
Истреплется, метелями гоним,
Твоей весны пленительный наряд.
И если спросят: “Где веселых дней
Сокровища и где твой юный цвет?”
Не говори: “В глуби моих очей” –
Постыден и хвастлив такой ответ.
Насколько больше выиграл бы ты,
Когда б ответил: “Вот ребенок мой,
Наследник всей отцовской красоты,
Он счеты за меня сведет с судьбой”.
С ним в старости помолодеешь вновь,
Согреешь остывающую кровь.
(Перевод А.М. Финкеля)
* * *
Когда твое чело избороздят
Глубокими следами сорок зим,
Кто будет помнить царственный наряд,
Гнушаясь жалким рубищем твоим?
И на вопрос: “Где прячутся сейчас
Остатки красоты веселых лет?” –
Что скажешь ты? На дне угасших глаз?
Но злой насмешкой будет твой ответ.
Достойней прозвучали бы слова:
“Вы посмотрите на моих детей.
Моя былая свежесть в них жива,
В них оправданье старости моей”.
Пускай с годами стынущая кровь
В наследнике твоем пылает вновь!
(Перевод С. Я. Маршака)
