სახელმწიფოს წარმოქმნა:
ძვ.წ IV საუკუნეში მესოპოტამიის ტერიტორიაზე წარმოიშვა. ერთიანი სახელმწიფო არ ჰქონიათ,ყველა ქალაქი დამოუკიდებლად არსებობდა.შუმერები მიწათმოქმედებას მისდევდნენ. საკულტო კოშკი-ზიკური.
მათ გამოიგონეს: ბორბალი,ეტლი,სამეთუნეო ჩარხი და გუთანი. დამწერლობა-ლუსმული,მასალა-თიხა. ძვ.წ XXVII საუკუნე- ურუქის მეფე გილგამეში(გმირი) .
საშინაო და საგარეო პოლიტიკა :
აქადი: ჩრდ.შუამდინარეთშ სემიტური მოდგმის ტომები .ძვ.წ XXIV ს.ში აქადის მეფემ სარგონმა მოახერხა შუმერული ქალაქ-სახელმწიფოს დაპყრობა
ძვ.წ XXI ს-ში ელამელებმა და ამორეველებმა გაანადგურეს აქადი.
