პაპირუსის ნაგლეჯი, რომლის მიხედვითაც იესოს ცოლი ჰყავდა, ვატიკანმა თანამედროვე სიყალბედ შერაცხა, მაგრამ მეცნიერული ანალიზით დადასტურდა, რომ ნამდვილად ანტიკურ დოკუმენტს წარმოადგენს. რამდენიმე პრესტიჟული ამერიკული უნივერსიტეტის მეცნიერთა თქმით, ის მე-4-დან მე-8 საუკუნემდე პერიოდშია დაწერილი. პაპირუსის ფრაგმენტის ტექსტი შესრულებულია უძველეს კოპტურ ენაზე და მასში ვკითხულობთ: „იესომ უთხრა მათ: ჩემი ცოლი” და „ის შეძლებს, იყოს ჩემი მოწაფე…”
საუკუნეების მანძილზე მრავალი ადამიანი ცდილობდა, იესოსა და მარიამ მაგდალინელის შესაძლო შთამომავლების შტო ეპოვა. ბევრი ისტორიკოსი თვლის, რომ ამ აზრის მხარდამჭერი ისტორიული, ბიბლიური, არქეოლოგიური ან გენეტიკური მტკიცებულება არ არსებობს. მაგრამ პაპირუსის ფრაგმენტი, რომელიც დაკარგული სახარების თარგმანად ითვლება, აციტირებს იესოს სიტყვებს: „ჩემი ცოლი” (სახელიც აქედან ეწოდა).
მე-13 საუკუნეში მცხოვრები ცისტერციანელი ბერი და ისტორიკოსი პიტერ ვოქს-დე-კერნელი ირწმუნებოდა, რომ იესოს ურთიერთობა ჰქონდა მარიამ მაგდალინელთან. ადრეული მორმონები იესოს პოლიგამად თვლიდნენ მეორე საუკუნის ბერძენი ფილოსოფოსის, ცელსიუსის, ბუნდოვანი ციტატის საფუძველზე. მე-19 საუკუნეში პოლიტიკოსმა ლუის მარტინმა გამოაქვეყნა წიგნი, რომელშიც აღნიშნა, რომ იესო დაქორწინებული იყო მარიამ მაგდალინელზე და ორივენი სამხრეთ საფრანგეთში გაემგზავრნენ, სადაც ვაჟი ეყოლათ.
შემდგომი წიგნები საუბრობდნენ იესოსა და მარიამის ვაჟზე და სხვა შესაძლო შვილებზე ქაშმირელ ქალთან. მწერალმა ანდრეა ფეიბერ-კაიზერმა ინტერვიუ ჩამოართვა პიროვნებას, რომელიც ამტკიცებდა, რომ იესოს ქაშმირელი შთამომავალია. მარიამ მაგდალინელი ასევე მიჩნეულია წმინდა სარას დედად, სხვა ავტორი კი იესოსა და მარიამის შთამომავლად თვლის ყველა ევროპულ სამეფო ოჯახს.
ისტორიკოსები და რელიგიური ლიდერები თავგამოდებით ცდილობდნენ, არტეფაქტის სანდოობა დაემტკიცებინათ ან უარეყოთ მას შემდეგ, რაც დაახლოებით 18 თვის წინ მის არსებობაზე განაცხადა ჰარვარდის პროფესორმა კარენ კინგმა. ექსპერტთა ნაწილის მტკიცებით, თუკი პაპირუსი რეალურია, შეიძლება მისი მეშვეობით დამტკიცდეს, რომ იესო დაქორწინებული იყო და არა ცელიბატი, რაც ძირს უთხრის ქრისტიანული ეკლესიების ერთ-ერთ მთავარ სწავლებას.
ვატიკანის გაზეთის სარედაქციო სტატიაში რედაქტორი ჯოვანი მარია ვიანი ეჭვქვეშ აყენებს დოკუმენტის უტყუარობას, აღმოჩენას სიცრუედ რაცხავს და „ნებისმიერ შემთხვევაში ყალბს” უწოდებს.
ახალი კვლევა, რომელიც „ჰარვარდის თეოლოგიურ მიმოხილვაში” გამოქვეყნდა, გვამცნობს დოკუმენტის უახლესი რადიონახშირბადული დათარიღების შედეგებს, რომლის მიხედვითაც ის მე-8 საუკუნის ეგვიპტეშია შესრულებული, დაახლოებით 400 წლით გვიან, ვიდრე პროფესორი კინგი თავდაპირველად ვარაუდობდა.
დამატებითმა ტესტებმა აჩვენა, რომ მელნის ქიმიური შემადგენლობა თავსებადია ანტიკური ხანის ეგვიპტელების მიერ გამოყენებულ მელნებთან, მიკროსკოპული დაკვირვებით კი ვერ აღმოაჩინეს თანამედროვე ჩარევის კვალი, რის არსებობასაც პაპირუსის კრიტიკოსები ირწმუნებოდნენ. ასევე არ დადასტურდა განცხადებები, რომ სიტყვა „ცოლის” ადგილზე თავიდან „ქალი” ეწერა და მოგვიანებით გადაკეთდა.
იესოს ცოლის სახარების ავტორისა და წარმომავლობის შესახებ ინფორმაცია დღემდე ბუნდოვანია და გამოცანად რჩება. ფრაგმენტი ამჟამად ანონიმური კოლექციონერის ხელშია, რომელმაც ის 1999 წელს შეიძინა. კინგის თქმით, მფლობელმა ფრაგმენტი შეიძლება უსასყიდლოდ გადასცეს ჰარვარდს, სადაც მოგვიანებით საჯაროდ გამოიტანენ.
იმ დროს, როცა პაპირუსის არსებობაზე გაცხადდა, ვატიკანს შეუერთდა ბრიტანელი სწავლული და მას ყალბი უწოდა. ახალი აღთქმის ექსპერტმა პროფესორმა ფრენსის უოტსონმა დარემის უნივერსიტეტიდან განაცხადა, რომ ფრაგმენტი წარმოადგენს თომას სახარებიდან აღებული ტექსტების კრებულს, კოპირებულსა და თავიდან აწყობილს, ამასთან ძველ კოპტურზე ცუდად შესრულებულს.
თუმცა პროფესორმა კინგმა განაცხადა: „დიდი იმედი მაქვს, გავცდებით სიყალბეზე დავას და ვისაუბრებთ ამ ფრაგმენტის მნიშვნელობაზე ქრისტიანობის ისტორიასთან დაკავშირებით, დავფიქრდებით ისეთ კითხვებზე, როგორიცაა «რატომაა მნიშვნელოვანი იესოს ქორწინება?»”
პაპირუსი, რომელიც დაახლოებით სავიზიტო ბარათის ზომისაა, სავარაუდოდ უფრო გვიან დაიწერა, ვიდრე ახალი აღთქმის სახარებები, რომლებიც ითვლებიან უძველეს და, მაშასადამე, ყველაზე სანდო წყაროდ ქრისტეს ცხოვრების შესახებ.
პროფესორი კინგი მიიჩნევს, რომ ტექსტი წარმოადგენს უფრო ადრეული დოკუმენტის ასლს, რომელიც შესაძლოა ბერძნულად დაიწერა და ღირებულია იმ მხრივ, რომ აჩვენებს, როგორ გავრცელდა ქრისტიანობა ხმელთაშუა ზღვის მიმდებარე რეგიონში.
პაპირუსი შემოწმდა ელექტრული ინჟინერიის, ქიმიისა და ბიოლოგიის ექსპერტთა მიერ კოლუმბიის უნივერსიტეტში, ჰარვარდის უნივერსიტეტსა და მასაჩუსეტსის ტექნოლოგიურ ინსტიტუტში. მათ აღნიშნეს, რომ პერგამენტის ასაკი ნამდვილად საუკუნეებს ითვლის. მასაჩუსეტსის ტექნოლოგიური ინსტიტუტის ქიმიკოსთა ჯგუფმა დაადგინა, რომ პაპირუსის ნაგლეჯი ასაკით უახლოვდება იოანეს სახარების პაპირუსს. მიკროსპექტროსკოპიული ანალიზით გაირკვა, რომ ფრაგმენტი მხოლოდ ცოტათი ნაკლებადაა ოქსიდირებული. კოლუმბიის უნივერსიტეტის ექსპერტებმა შეამოწმეს მელნის ქიმიური შემადგენლობა, სანამ სხვა მსგავს დოკუმენტებს შეადარებდნენ. ის ნამდვილად ჰგავს ანტიკურ ტექსტებში გამოყენებულ მელანს. რადიონახშირბადულმა დათარიღებამ დოკუმენტის შექმნის პერიოდად 659-869 წწ დაასახელა.
სკეპტიკოსები შენიშნავენ გარკვეულ გრამატიკულ შეცდომებს ნაწერში. შესაძლოა, პაპირუსის ავტორი არა პროფესიონალი გადამწერი, არამედ დაბალი კლასის უსწავლელი წევრი იყო.
მეცნიერებმა ხაზგასმით აღნიშნეს, რომ მათ პაპირუსის ასაკი განსაზღვრეს, მაგრამ ეს არ ამტკიცებს, რომ იესოს ცოლი ჰყავდა. პროფესორმა კინგმა 2012 წელს განაცხადა, რომ მისი 8სმ X 4სმ ზომის აღმოჩენა „არ წარმოადგენს მტკიცებულებას, რომ ისტორიული იესო დაქორწინებული იყო, თუმცა ხალხი დააეჭვა მის ოჯახურ სტატუსში”.
პროფესორმა კინგმა თავიდან დოკუმენტი განმარტა, როგორც ცელიბატობის საწინააღმდეგო რამ. „ახლა, როცა ისევ ვკითხულობ ფრაგმენტს, ყველაზე მთავარი საკითხი, როგორც ჩანს, ისაა, რომ იესოს თქმით, ცოლებსა და დედებს შეეძლოთ, მისი მოწაფეები ყოფილიყვნენ”, აღნიშნა მან ინტერვიუში. ეს კი ქრისტიანობაში ქალების როლისა და მათთვის მღვდლობის უფლების საკითხის გადახედვას მოითხოვს. თუკი პაპირუსის ფრაგმენტი უფრო ადრეული რელიგიური ტექსტების ანარეკლია, მაშინ ის ასახავს ადრეული ქრისტიანების ინტერესს ოჯახის როლისადმი, ყოფილიყვნენ ცელიბატები თუ დაქორწინებულიყვნენ.
პაპირუსის ერთ-ერთი ინტერპრეტაციის მიხედვით, თუკი მასში იესოს ცოლზეა საუბარი, დოკუმენტს შეუძლია, ეჭვქვეშ დააყენოს მარიამ მაგდალინელის საუკუნოვანი წარმოდგენა, როგორც მომნანიებელი მეძავისა და დაამხოს სექსუალური თავშეკავების ქრისტიანული იდეალი.
პაპირუსის აღმოჩენის შესახებ გამოცხადების პერიოდში პროფესორმა კინგმა ჟურნალ Smithsonian-ს განუცხადა, რომ ფრაგმენტი ეჭვქვეშ აყენებს „მთელ კათოლიკურ წესდებას მღვდლების ცელიბატობაზე, რასაც იესოს უბიწოებით ამართლებენ. დოკუმენტი აჩვენებს, რომ ადრეულ პერიოდში იყვნენ ქრისტიანები, რომელთათვისაც ქორწინებით გამყარებული სექსუალური ერთობა ღმერთის შემოქმედებითობის მიბაძვა იყო, ასევე გახლდათ სულიერად მართებული და ხელსაყრელი რამ”.
პროფესორი კინგი ეჭვობს, რომ ე.წ. „იესოს ცოლის სახარება” იმიტომ უკუაგდეს, რომ „იდეები, რომლებსაც ის შეიცავდა, ძლიერად მიცურავდნენ იმ ასკეტური დინებების საპირისპიროდ, რომლებსაც ეფუძნებოდა ქორწინებისა და სექსუალური ურთიერთობის ქრისტიანული პრაქტიკა და წარმოდგენები”. იესოს, როგორც მიწიერი ვნებებისა და სურვილების მქონე ადამიანის წარმოდგენა, არ შემორჩენილა ოფიციალური ეკლესიის დოქტრინებში, რომელიც ხაზს უსვამს ცელიბატობასა და ასკეტიზმს, როგორც სულიერ იდეალს.
