ახალი ნართვლევია. ნაფურტკნი, მითელ-მოთელილი ვენახები ყვითლად მზეში ჩაყუჩებულან და ჭრილობებს იშუშებენ. მყუდროებას მარტო წისქვილის ღრიტინი არღვევს. ამ ვეება გარინდების ბორბალზე ეს ხმაც ნართივით ეხვევა და ყურადღებას არავინ აქცევს.
წისქვილისკენ ამომავალ ორღობეში ორი ბიჭი მოდის, ორი კოწოწაშვილი – ცამეტ-ცამეტი წლისანი, მზით გახუნებულნი, წენგოთი მოთხუპნილნი. უბეები ნამცვრევი კაკლით აქვთ სავსე. უბეებში რომ არ ჩასტევიათ, შარვლის ბოლოებზე წნელები შემოუჭერიათ, ტოტებიც მუხლამდე აუვსიათ, ხელში ორ-ორი დიდი წითელი წიწაკა უჭირავთ (ქალი რომ ყვავილს დაიჭერს, ისე), მოდიან და ჩხაკ-ჩხუკ! ჩხაკ-ჩხუკ! მოჩხაკუნებენ, მოანათებენ თვალებით, თეთრი კბილებით და იმ წითელი წიწაკებით.
წისქვილის ცოტა ზემოთ, თიხიან ფერდობზე, ერთი სხვა ბიჭი დგას, ცოტა უფრო დიდი, თოთხმეტ-თხუთმეტი წლისა, მეტსახელად – ჯიხვა. როგორღაც საშაროდ გალაჯულა, დოინჯშემოდგმულს თავი დაბლა აქვს დაწეული და წარბებქვეშიდან იყურება.
ორღობეში ამომავალი ბიჭები ჩხაკაჩხუკით უახლოვდებიან. წიწაკები ისევ ისე, დიდი ამბით მოაქვთ.
– კოწოწაშვილებო, დაგენაძლევოთ, რომ აეგ წიწაკები სულ შევჭამო, – ამბობს ჯიხვა თავაუწევლად.
კოწოწაშვილები შეჩერდებიან და წიწაკებს მარჯვენა ხელიდან მარცხენაში გადაიტანენ.
– როგორა?!
– სულ შევჭამო აეგ წიწაკები, ოთხივე.
– უპუროდ?
– უპუროდ.
კოწოწაშვილები ჯერ თავიანთ წიწაკებს დახედავენ, მერე ერთმანეთს გაუღიმებენ.
– რომ ვერ შეჭამო?
– რაც კაკალი გაქვთ, სულ ჩემი იყოს.
– რომ ვერ შეჭამო-მეთქი, მაშინ?
– თითო ბაჭიას მოგცემთ.
– როგორებს? თეთრებს?
– თეთრებს.
კოწოწაშვილები ისევ ერთმანეთს შეხედავენ.
– შავები მოგვეცი.
– შავებს მოგცემთ.
მარცხენა ხელში გადატანილი წიწაკები მარჯვენასვე დაუბრუნდებიან.
– მიეცი, შენით დაიწყოს.
– შენ მიეცი.
– აქვე შეჭამ?
– აქვე.
– აჰა, დაიწყე.
ჯიხვა წიწაკას გამოართმევს, ყუნწით დაიჭერს, თითქოს წონას უსინჯავს.
– ცოტა ჩრდილისკენ მივდგეთ!
– მიდექი.
კომშის ჩრდილისკენ მიდგებიან. ჯიხვა ისევ გაილაჯება, ერთს ღრმად ამოისუნთქავს და წიწაკას ღონივრად ჩაკბეჩს, ღონივრად აამუშავებს ყბებს. მესამედ ჩაკბეჩს, გააფთრებული აამუშავებს ყბებს – თვალებიდან სულ ნაპერწკლები სცვივა. კოწოწაშვილები მეორე წიწაკას აწვდიან, თან შიშით შეჰყურებენ. ჯიხვა იმ მეორე წიწაკასაც გაფქვავს, ძლივძლივობით ჩაყლაპავს, თვალებიდან ღაპაღუპით ჩამოსდის ცრემლი, თვითონაც წიწაკასავით წითლდება, ზედიზედ ჩაისუნთქავს, აქეთ-იქით იხედება.
კოწოწაშვილები მესამე წიწაკასაც აწვდიან, თან შიშით უკანკალებთ ხელები. ჯიხვა იმ წიწაკასაც წააკვნეტს წვერს, მაგრამ ყბები უჩერდება, პირი როგორღაც თავისთავად ეღება, სუნთქავს, სუნთქავს, ვეღარ ჩაუსუნთქავს, ადგილს მოსწყდება და გაიქცევა.
კოწოწაშვილები დაფეთებულები მისდევენ. ჯიხვა წისქვილის სათავისკენ მირბის, აღმართზე მიიბობღება, ავიდა, ზათქანით ჩავარდა საგუბარში, თავი წყალში აქვს ჩაყოფილი, ააბუყბუყებს, ცოტათი მოითქვამს სულს, ისევ ააბუყბუყებს. ბარბაცით გადის იქითა ნაპირზე, ცოფიანივით გარბის, უკან ბრტყელი სველი ზოლი მისდევს. კოწოწაშვილები საგუბარს ბერღარების თავზე გადავლით შემოუვლიან და ისინიც დაედევნებიან.
– გაგიჟდა?
– გაგიჟდა, ალბათ.
კოწოწაშვილებს კაკლით გატენილი შარვლის ტოტები უშლით და თანდათან უკან რჩებიან. როცა ისინი რკინის მძიმე ჭიშკარს შეაჭრიალებენ, ჯიხვა უკვე ტახტზე ზის, ლაჯებში ხელადა უდგას, პირში ძმარს იგუბებს, ჩაიგუბებს, თავს უკან გადასწევს, გააბუყბუყებს და გადაღვრის. გვერდით ბებია უდგას, მაღალი, შავადშემჭკნარი ქალი, ცალი ხელით აყრის ქოქოლას.
– გაგიქრეს ხასიათი შენ! გაგიქრეს ხასიათი!
კოწოწაშვილები ჭიშკართანვე გაჩერდებიან და ვერ გადაუწყვეტიათ, რა ქნან. ბებია რომ დაინახავს, ახლა იმათკენ გადმოაქნევს ხელს.
– თქვენც ჩაქრით, აჰა, შარახვეტიებო!
ბოლოს, როგორც იქნა, ჯიხვამ ხელადა ტახტზე დადგა და წამოიწია. ნელ-ნელა, თითებზე ბერვით ჩამოვიდა დერეფნიდან.
– ეგ სველები მაინც გაიხადე, უკუღმა დაჭედილო! – დაუძახა ბებიამ.
ჯიხვას ვითომ არც გაეგონოს, მიყუდებულ ბიჭებს ახედა.
– წამოდით!
კოწოწაშვილები გაუბედავად გაჰყვნენ. ჯიხვა საკურდღლესთან მიუძღვა, მავთულხლართიანი სახურავი ასწია და თავის გადაქნევით ბრძანა:
– ამოიყვანეთ შავები!
კოწოწაშვილები შეყოყმანდნენ, ერთმანეთს შეხედეს.
– ჩვენ, იცი, აი…
– ამოიყვანეთ, სანაძლეო სანაძლეოა.
– თუ გინდა, თეთრები იყოს.
– სიტყვა სიტყვაა.
მაშინ კოწოწაშვილები საკურდღლეს მიადგნენ და თითო შავი ბაჭია ამოიყვანეს. ცალი ხელით ბაჭიები ჰყავდათ მიხუტებულები, ცალით უბიდან კაკალს იღებდნენ მიწაზე აწყობდნენ.
– ესენი შენა!
– თქვენ ოღონდ ის უნდა მითხრათ, ვისისა იყო ის წიწაკა. – კაკალს ზედ არ უყურებდა, ისე ამბობდა ჯიხვა.
– შიოლაშვილებისა.
– რომლებისა, ნაცრიკვერაანთი თუ მეორეებისა.
– მეორეებისა.
კოწოწაშვილებმა თითო მუჭა კაკალიც დააწყვეს მიწაზე და ჯერ ნელ-ნელა გავიდნენ ეზოდან, მერე გაიქცნენ.
ჯიხვა საკურდღლესთან დარჩა. სველი, გალუმპული, შუბლზე თმამიწებებული, რაღაც ჯიუტად დასცქეროდა მიწაზე გაფანტულ კაკალს და ღრმად სუნთქავდა.
მე არ ვიცი, რაზე ფიქრობდა იმწამს, ანდა ფიქრობდა თუ არა, საერთოდ.
მაგრამ ერთი რამის თქმა კი მაინც შემიძლია თამამად:
დღეს ოქტომბერია, ხუთი ოქტომბერი, მზიანი დღე, მომავალი წლის მაის-ივნისამდე მთელი რვა თვეა კიდევ. მიუხედავად ამისა, აქედანვე ვატყობ, ძალიან გაუჭირდებათ მომავალი წლის მაის-ივნისში შიოლაშვილების წიწაკის კვლებს, ნაცრიკვერაანთისას კი არა, მეორეებისას.
თუკი, რა თქმა უნდა, არ დაეზარათ და დათესეს.
