2011 წლიდან მოყოლებული მეცნიერები მსოფლიოს სხვადასხვა კუთხიდან ცდილობდნენ შეექმნათ ხელოვნური ფოთლები, რომელთაც შეეძლებოდათ ჰაერის წმენდა და საწვავის წარმოებაც კი. მთელი ამ წლების განმავლობაში მათ მიერ შექმნილ ნიმუშებს მხოლოდ ლაბორატორიულ პირობებში შეეძლოთ ფუნქციონირება. ყველასთვის მოულოდნელად, ილინოისის უნივერსიტეტის მკვლევარებმა მოულოდნელად განაცხადეს, რომ მათ მიერ შექმნილ ხელოვნური ფოთლების პროტოტიპს შეუძლია ნახშირორჟანგის ჟანგბადად გარდაქმნა ლაბორატორიის ფარგლებს გარეთაც.
კვლევის ავტორის – მინეშ სინგჰის თქმით, ფოთლების წინა ვერსიებს შეეძლოთ ჟანგბადის, ელექტროენერგიისა და თხევადი საწვავის გენერირება, თუკი ისინი რეზერვუარებში იყო შენახული წნევის ქვეშ. ღია სივრცეში ნახშირორჟანგის შეწოვისთვის კი ძალა არ ჰყოფნიდათ.
როგორც აღმოჩნდა, ამ პრობლემის მოგვარება მარტივია. მკვლევარებმა ხელოვნური ფოთლების წინა ვერსიები მოათავსეს წყლით სავსე ამონიუმის ფისოვან კაფსულაში. იდეა იმაში მდგომარეობს, რომ მზის ზეგავლენით სინოტივე იწყებს ნელ-ნელა აორთქლებას უწვრილესი ფორებიდან. მის ადგილს იკავებს ნახშირორჟანგი, რომელიც ფოტოსინთეზის გზით გარდაიქმნება ნახშირბადის მონოქსიდად. სწორედ ეს უკანასკნელია ის „ნედლეული“, საიდანაც იქმნება საწვავი ან სინთეზირებული ჟანგბადი.
მკვლევარების თქმით, ხელოვნური ფოთლები ჰაერს ათჯერ უკეთ წმენდენ ცოცხალ მცენარეებთან შედარებით. თუკი მათგან დამზადდება პატარა ხე 360 ფოთლით, იგი შეძლებს 10%-ით შეამციროს ნახშირორჟანგის დონე 100 მეტრის რადიუსში. ითვლება, რომ ბევრი ამგვარი ფოთლის დამზადება არ იქნება რთული – კონცეპტი მკვლევარებმა მაქსიმალურად ხელმისაწვდომი მასალებისგან შექმნეს.
