“ძმობა, ერთობა, თანასწორობა” – ეს იყო რუსი დეკაბრისტების ლოზუნგი. ლიბერალიზმის იდეოლოგიით შთაგონებულმა ამ ტრიადამ შთაბეჭდილება მოახდინა სტუდენტებზე, რომლებიც პეტერბურგში იღებდნენ განათლებას და რომლებიც ქართულ ლიტერატურაში იწოდებიან “სამოციანელებად”.
– – –
მთელ ქვეყანაზე და კაცთა შორის
იყოს წყეული… ის იყოს კრული,
ვისაც არ სწამდეს და არ უნდოდეს:
“ძმობა, ერთობა და სიყვარული”.
საერთშორისო მტკიცე კავშირი,
ეს არის ქრისტეს სწავლა და მცნება,
საყოველთაო, სამარადისო,
და არ საწუთო სიზმარ-ოცნება.
ვისაც ესა სწამს წრფელის განზრახვით
და ჭეშმარიტად არს გამსჭვალული,
მას შეერგება ციურ მანანად
“ძმობა, ერთობა და სიყვარული”.
ვინც გაიძახის ცარიელ სიტყვებს
და გულში სულ სხვა აქვს დამარხული,
ამაო არის მისი ნათქვამი
“ძმობა, ერთობა და სიყვარული”.
მთელ ქვეყანაზე და კაცთა შორის
იყოს წყეული… ის იყოს კრული,
ვინც მხოლოდ სიტყვით დაიძახოდეს:
“ძმობა, ერთობა და სიყვარული”.
„ძმობა“, „ერთობა“ და „სიყვარული“
მსურს, რომ ქვეყანა გულში მივიკრა
და გახსნილი მაქვს ყველასთვის გული!
დაბადებიდან თან ჩამესახა:
„ძმობა“, „ერთობა“ და „სიყვარული“.
მაგრამ მერე რა? ვიღას-ღა უნდა
„ძმობა“, „ერთობა“ და „სიყვარული“?
დღეს სუყველგანა და ყველასათვის
კუჭია მხოლოდ გამეფებული.
ძალმომრეობა და მტაცებლობა
კანონი არის და სამართალი.
ვინც დამარცხდება-ის მტყუანია,
ვინც გაიმარჯვებს-ის კი მართალი!
აი, ხომ ხედავთ, ჩემზე რომ მოდის?
სახლიკაცია და მეზობელი…
უნდა ჩემს სახლ-კარს დაეპატრონოს
და ზედ დამაკლას ჩემი მშობელი.
ნუთუ სკვითი კი არ მეყოფოდა,
ახლა რომ მოდის კიდევ სხვა მეხი?
ჩემს მიწა-წყალზე ჰსურს დაესახლოს
და მოიმაგროს სამკვიდროდ ფეხი!
ვხედავ, ვუყურებ, მაგრამ მე მარტოს
არ მაქვს საბრზოლო ძალი და ღონე…
ვიწვევ მოძმეებს დაუფარავად
და არვინ არის მათში გამგონე.
მაშ, რას მიშველის გულგახსნილობა,
დამშვიდებული რომ არ მაქვს სული
და რად ვატარო?მ ვისთვის და რისთვის,
„ძმობა“, „ერთობა“ და „სიყვარული“?
სხვადასხვა ერი
(ფრანგები)
ფრანგებმა თავის წილ–ხვედრი
სხვადასხვარიგად გამართეს,
ბევრიც იშფოთეს და შემდეგ
წითელი დროშა ამართეს…
დასწერეს: „თავისუფლება,
ძმობა და სიყვარულიო,
ვისაც არ ჰსურდეს ქვეყნისთვის,
ღვთისაგან იყოს კრულიო!“
სწავლა და ხელოვანება,
სიბრძნე და მეცნიერება
მისათვის უნდათ, რომ სხვებსაც
მისცენ მით ბედნიერება!
შრომობენ შესანიშნავად,
გულდასმით, პირმომცინარედ
და ჯერ არავის უნახავს
უსაქმურად და მძინარედ.
ჭირში და ლხინში ერთგვარად
მაღალსულობით ქებულან,
ბევრჯერც ჰქონიათ შავი დღე,
მაგრამ არ შეშინებულან!
სითკენაც უნდა ისროლოთ,
ვით კატა, ფეხზედ სდგენიან!
რა ჭირიც უნდა მიადგესთ,
სხვის შემწედ ემზადებიან.
კისრულიც ბევრჯერ უქნიათ,
არ დამტვრევიათ ფეხები…
და სჩანს, რომ ვერას დააკლებს
მათ, გინდ აწვიმოს მეხები.
გამოტეხილი სიტყვა
მთელ საუკუნის ბატონ-მონობამ
დაგვიბორკილა ხელი და ფეხი
და რჯულთან ერთად ეროვნებასაც
საშვილიშვილოდ თავს დასცა მეხი.
აიმღვრა ჩვენი ცხოვრების წყარო
და აირია მით მონასტერი!
ვსწყევლი და ვჟუჟავ ავსულსა ბატონს
და იმავე დროს მიწასაც ვსტირი.
გზადაბნეული, როგორც რომ ცხვრები,
მივდივართ, მივხტით, არა გვყავს მწყემსი;
დიდგულას თოფი ზარბაზნად მიგვაჩნს
და დიდ მახვილად პატარა ნემსი.
არა, ჩვენ უნდა ჩვენი ბორკილი
შეერთებულად ჯერ ავიყაროთ
და მერე უნდა „ძმობა-ერთობით“
და თანასწორობით ჩვენც გავიხაროთ.
