ძვირფასო ნოე,
შენი პატარა წერილი მივიღე. გამოგზავნილი საბუთის შესახებ მაშინვე მივანდევი ლონდონის საელჩოს მოენახა იქ ნახსენები პირი და გამოეკითხა, რაში იყო საქმე. პასუხიც მივიღე და გამოირკვა, რომ იმ პირს ასეთი ქაღალდები ბევრი გადაუცია სხვა და სხვა მინისტრისათვის, მაგრამ უშედეგოთ დარჩენილა. არ ახდენს შთაბეჭდილებას სერიოზული ადამიანის და მისი ნაცნობებიც გავლენიან წრეებს არ ეკუთვნიან.
მაგრამ შენ მართალი ხარ არსებითათ: ჩვენები არ ეძებდნენ მზგავს შეთანხმებებს ინგლისელებთან, არც სხვებთან. სამი წელი ისე დავკარგეთ, რომ ერთი მეგობარი- მფარველი ვერ ვიშოვეთ, და არა იმიტომ, რომ არ შეიძლებოდა, არამედ ჩვენ თვითონ არ ვცდილობდით ამას. მთელი ჩვენიეკონომიური პოლიტიკა, ან უკეთ – აპოლიტიზმი მიმართული იყო იქითკენ, რომ დაგვეფრთხო უცხოელნი.
ეხლა გვიანაა ამაზე ლაპარაკი, მაგრამ, სამწუხაროდ, მომავალშიც არა ვართ დაზღვეული, რომ წარსულ შეცდომებს არ განვიმეორებთ. ძალიან გატეხილი გვაქვსსახელი, არ არის ისეთი უცხოელი ვაჭარ-მრეწველი, ვინც ჩვენთან ყოფილა და არგვაგინებდეს. მე წავიკითხე ერთი ნიმუში ვიღაც ბელგიელის მოხსენებისა მთავრობის სახელზე, სადაც მიწასთან ვართ გასწორებული და, სამწუხაროთ, ბევრი სამართლიანი დაკვირვება არის შიდ მოთავსებული. რაღა შორს წავიდე, დე-ბრუვერი ერთ საღამოს ჩემთან იყო თიფილისში და ასეთი სურათი გადამიშალა ჩვენი უუნარობისა, რომ მეც კი გამიკვირდა. მე მივაგზავნე ნ.ჟ-თან, ვიცი, მას გაცილებით მეტი უთხრა, მერე რა? შინაურული რჩევა-ხვეწნა არ გადიოდა, გარეთ გამომზეურებას კი ჩვენ თვითონ ვერიდებოდით.
ასე არ შეიძლება სახელმწიფოს მართვა–გამგეობა. სადაც პასუხისმგებლობა არაა,იქ არ არის სახელმწიფო. ამხანაგურ ატმოსფერაში სახელმწიფოს მართვა შეუძლებელია, პარტიული ტრიბუნალიც დაჩლუნგებული იყო.
მე მეშინია, იგივე არ განმეორდეს. შენ დიდი პასუხისმგებლობა გაწევს, ნოე, მინდობილი გაქვს სამშობლოსთან კავშირი და მუშაობის ხელმძღვანელობა, ვალიკოც ახალ რამეებსაც გეტყვის. დიახ, უნდა ვებრძოლოთ მოღალატეთ,ორგულებს, მაგრამ მათ მარტო სხვის პარტიებში ნუ ვეძებთ! საჭიროა ჩავწვდეთხალხს გულში, მისი მამოძრავებელი ღერძი ეროვნული მომენტი არის, ისათმენიებდა მას ამდენ გაჭირვებას თავისუფლების დროს, იგივეს შეაძლებინებსმას საგმირო საქმეთ მომავალში; მას ინსტიქტურათ სწამს სახელმწიფო; უნდა გარანტია პიროვნების დასაკუთრების; ის მთლიანია, ე.ი. ყველა კლასი იძლევა თავდადებულთ სამშობლოსათვის, საჭიროა მათი გაერთიანება.
აკ.ჩხენკელი
LE MINISTRE DE GEORGIE
Paris, le 18. VIII 1921
გვერდითა მინაწერი
ბექირთან არა ერთხელ გვქონდა ლაპარაკი, მისწერა ანგორას არა ერთხელ, მაგრამ ოსმალოს დაენდე! აქაური ლოგიკა. მუშაობაზე კოწიას ვწერ სისტემატიურათ. მისგან გაიგებ. გაზეთისთვის ვერ მოვიცალე, მაგრათ!
