ჯიბრან ხალილ ჯიბრანი – წინასწარმეტყველი

`წინასწარ…~

…და სანამ სხვა ქალი გააჩენდეს, აქ არის იგი, სიჩუმის წამზე შეყოვნებული, და ნება შენია, წაიკითხავ თუ არა.
ნებაზეც გეტყვის, თავისუფლებაზეც…
საერთოდაც, შინაურივით ჩამოგიჯდება თვალწინ და თუ შეძლებ და ბოლომდე მოუსმენ, იქნებ დიდი ხნის დაუგემოვნებელი წიგნისგან გამოწვეული რაღაც ცრემლის მსგავსითაც კი წამოგატიროს. გაიკვირვებ…
სტრიქონებთან უფრო მეტად მიუჩოჩდები და თითეულს რამდენჯერმეც გადაკრავ თვალს. თითქოს სადღაციდან გეცნობა ეს ცოდნაც და ლაპარაკიც, თითქოს შენივე გულიდან ამოაქვს და წინ გიშლის შენსავე ცოდნას, ღრმად, ღრმად დამარხულს…
მერე შესაძლოა, იამაყო კიდეც, რომ ამ წიგნის კითხვის მანძილზე, მთელი ეს დრო საკუთარ თავთან ლაპარაკობდი!..
ეს `წინასწარმეტყველია~. ჯიბრან ხალილ ჯიბრანი. და, დეფი…
მე არ მყავს მეგობარი, რომელიც გაყინულ ოთახში ზის და ისე წერს, თითქოს ძველი გადამწერი იყოს, საკრალურ ტექსტთა `გადამათარგმნელი~, ჯერ რომ `საჩინო სასმელის~ მოხმობას შესთხოვს მკითხველს და მერე ალაპარაკდება…
მე მყავს მეგობარი, რომელიც თავის ოთახში (შესაძლოა, გაყინულშიც…) ზის, თავისი აწმყოთი და სინამდვილით ბუნებრივი, უსაზღვროდ ტკბება იმით, რომ წერს და დროდადრო ესიზმრება რაღაც.
სწორედ ამიტომ `წინასწარმეტყველმა~, და ჩემმა მეგობარმა აქ და ახლა, აწმყოში იპოვეს ერთმანეთი.
ყველა ზეცა გადავა და დარჩება წინათგრძნობა. როგორც ახალი ნიჭი, ახალი სიცოცხლე. არავინ იცის, საუკუნეების შემდეგ ადამიანები როგორი სიტყვებით, როგორი ენით დაელაპარაკებიან ერთმანეთს, მაგრამ ამ საუბარში აუცილებლად იქნება სიზმარი, შეგრძნება, ხილვა, რათა სიცოცხლე არ მოწყდეს თავის ფესვებს და დასასრულამდე `გარდაიცვალოს~ სხვა სიცოცხლეში.
უამრავ წინასწარმტყველთა შორისაც, არსებობს ერთი. ისევე, როგორც საბოლოდ, ყველა მრავალი ერთში მთლიანდება…
`წინასწარმეტყველი~ `ხვალის~ ენაა.
ყველას ჩვენ ჩვენი გვაქვს `ხვალე~.

…და მეტყვის მკითხველი: `თარგმანზეც თქვი~.
ვუპასუხებ: `მისდიეთ თქვენ~…

ნინო სადღობელაშვილი

…უდიდესია ფიქრთა გუმბათი
ბედის იდეა, თავბრუ და რეტი
უკეთესია სიტყვა სულმნათი
ქებათა ქების მაღალი სვეტი.

დ.დ.გ.
ალმუსტაფა, რჩეული და ძე საყვარელი, აისი თვისი დღისა, თორმეტი წელი ქალაქ ორფალესში ხომალდის დაბრუნებას ელოდა, რომელსაც იგი კუნძულზე უნდა წაეყვანა, სადაც დაიბადა.
მეთორმეტე წელიწადს, აილულის მეშვიდე დღეს, თვეს მოსავლის აღებისა, იგი ქალაქის მიღმა ბორცვზე ამაღლდა და მზერა ზღვისკენ აქცია, ხომალდი შენიშნა რომ ნისლეულით ახლოვდებოდა.
მაშინ გაეხსნა გულისკარი და სიხარული თვისი მთელს ზღვას გადასწვდა. თვალები დახუჭა და მშვინვიერ წიაღში მდუმარებით ჩაეფლო ლოცვით.
მაგრამ დაბრუნებისას სევდამ დაამძიმა და გულზე დაადო ფიქრი: – როგორ წავიდე მშვიდობით, რომ დარდი არ გამყვეს? ქალაქს ვერ დავტოვებ თუ სულს არ მოვითქვამ.
დასასრული არ უჩანდა ტანჯვის დღეებს, რაც ქალაქის ამ კედლებში გამიტარებია და არც ღამენი თავდებოდნენ და ვის ძალუძს მარტოობისა და ტკივილის დათმობა სინანულის გარეშე?
ჩემი სულის უთვალავი მარცვალი ვთესე ამ ქალაქის ამ ბორცვებს შორის და მე არ ძალმიძს იოლად და უმტკივნეულოდ უარვყო ისინი.
არა სამოსელს ვიცვლი დღეს, არამედ ტყავს საკუთარი ხელით ვიძრობ.
არა ფიქრს ვტოვებ ჩემს შემდეგ, არამედ შიმშილითა და წყურვილით დალბილულ გულს ჩემსას.

ვერ დავაყოვნებ. ზღვამ მოიხმო ყველა არსი და მეც თავისთან მიხმობს. უნდა გავემგზავრო, ზღვაში გავიდე რადგან თუ დავრჩი გავიყინები, ლოლოსავით გავყინულდები თუმცა ჟამია ღამის, ალის ჟამია.
ყველაფერს თან გავიყოლებდი, მაგრამ როგორ?
ხმას არ ძალუძს ენა და ბაგები თან გაიყოლოს, რამაც დააფრთიანა, მან მარტომ უნდა შეხსნას ზეკარი.
და არწივიც მარტო ფრენს მზისკენ, კლდის მწვერვალებზე სტოვებს რა ბუდეს.

ჩამოახლოვდა ბორცვლის ძირთან, ისევ ზღვას გახედა. ხომალდი ყურეს მომდგარიყო, ხოლო გემბანზე ზღვაოსნები იდგნენ, თანამემამულენი.

მაშინ სამშვინველმა მისმა მოუხმო მათ და თქვა:

– შვილნო ჩემი დედათმთავარისა, თქვენ ტალღები გახედნეთ, რამდენჯერ მოცურებულხართ ჩემდა სიზმრად და ახლა მეწვიეთ, როცა კი გამოვიღვიძე და გამოღვიძება ჩემი, ჩემივე ძილია ყველაზე ღრმა, მზად ვარ შევცურო და მოუთმენლად აღვმართო აფრა, დაე, ზურგის ქარმა დაჰბეროს მას.
დაე, მეც მშვიდად ვისუნთქო, ნაპირს სიყვარულით გამოვხედო და ზღვაოსანთა შორის დავდგე თავად ზღვაოსანი.
მთვლემარე დედაო, ზღვაო უხმელეთო, მდინარენი და ნაკადულნი შენში ჰპოვებენ სიმშვიდესა და თავისუფლებას.
მხოლოდ ერთხელ მოიქცევა მდინარე, მხოლოდ ერთხელ გაიჩქაფუნებს ველად და მეც შემოვიღვრები შენში, უსასრულო წვეთი უსასრულო ოკეანისა.

ის მიდიდოდა და შორიდან ცქერდა, კაცნი და ქალნი, საკუთარი ჭალებიდან და ვენახებიდან ქალაქის კარიბჭისკენ როგორ მოიჩქაროდნენ.
ესმოდა მის სახელსაც როგორ გაიძახოდნენ და ყოველ ჭალაში როგორ ახარებდნენ ერთმანეთს მისი ხომალდის მოსვლას.

და თქვა მან თავისთვის:
– განა განშორების დღე მოსავლის აღების დღედ შეიქმნება?
იტყვიან განა, რომ საღამო ჩემი ჭეშმარიტად ჩემი განთიადია?
რა მივცე მას, ვინც თავისი სახნისი ნახნავში მიაგდო, ან მას, ვინც დაუჭყლეტელი ყურძენი საწნახელშივე მიატოვა?
იქცევა განა ჩემი გული ნაყოფიერ ხედ, რათა ხილი შევაგროვო და მივართვა მათ?
ნატვრანი ჩემნი, ჩემშივე თუ დაიწურებიან და წვენი ესე მათ სასმისებს აავსებს? განა ქარი ვარ, ძლევამოსილის ხელი რომ შემეხოს?! განა სტვირი ვარ, მისმა სუნთქვამ რომ სხეულში დამიაროს?!
მე მდუმარებას ველტვოდი, მაგრამ რა საუნჯე აღმოვაჩინე მასში, რომ ასე თამამად ვარიგო ყველგან?
თუ დღევანდელი, ჩემი მოსავლის დღეა დღე ჭირნახულის, მაშ, იმ უხსოვარ დროს რომელი მინდვრები ვთესე?
თუ ჭეშმარიტად ჟამი დამიდგა მნათობის ზიდვის, მაშ, ჩემი ცეცხლი შიგ არ ენთება.
ლამპარს ბნელს და ცარიელს ჩემსას აღვმართავ.
ხოლო ტალა, გუშაგი ღამის, ზეთით გაჟღენთს და დაანთებს მას.

ასე აიმაღლა ხმა. მაგრამ გული მისი ბევრს იტევდა ჯერ კიდევ უთქმელს, რამეთუ არ შეეძლო საიდუმლო გაენდო, რაც მისთვის, ერთისთვის იყო ცნობილი.

ქალაქში შესვლისთანავე ყველა მის შესახვედრად გამოვიდა. ერთხმად ესალმებოდნენ, სიხარულით ერთით.
უხუცესნი წინ გადმოდგნენ და ტქვეს:
– ნუ მიგვატოვებ, ჩვენს ბინდში ნათელი იყავი შუადღის და სიჭაბუკე შენი ოცნებას გვანიჭებდა.
ჩვენს შორის უცხო არ ხარ და სტუმარი, არამედ ძე ჩვენი საყვარელი, ჩვენს მზერას სახებას შენსას ნუ მოანატრებ.

ქურუმებმა უთხრეს:
– ტალღებს ზღვებისას ნუ დააშორებინებ ჩვენს თავს, რათა ჩვენთან გატარებული შენი წლები მოგონებად არ გვექცნენ.
სულო, ჩვენს შორის თრთოდი და აჩრდილი შენი სინათლედ გვეჩვენა.
ჩვენ ასე გვიყვარდი, მაგრამ ვსდუმდით და ვმალავდით სიყვარულს, ახლა იმ ქვეყნის გასაგონად გავიძახით და იგი შენს ფერხთანაა დაფენილი.
მარად ასე იყო, სიყვარულის ძალას განშორებისას ვიგებთ.

მოვიდნენ სხვები და სთხოვეს მასაც, მაგრამ მან არავის უპასუხა, თავი დახარა მხოლოდ და ისინი, ვინც მასთან ახლოს იდგნენ, ხედავდნენ ცრემლი როგორ ეღვრებოდა მკერდზე.
ხალხთან ერთად დიდი მოედნისაკენ წავიდა. ტაძრის წინ.

სამლოცველოდან დედაკაცი გამოვიდა, ალმიტრა ერქვა, გულთმისანი.
მან კი მოსიყვარულედ დახედა ქალს, ადრე პირველად ვისაც ეპოვნა იგი და ერწმუნა მისი, როცა ქალაში გამოჩნდა.

ქალი ესალმებოდა, სიხარულით იტყოდა:
– ღვთის წინასწარმეტყველო, მიღმასკენ სულთმოქცეულო, დიდხანს ეძებდი შენს ხომალდს და აჰა, გამოჩნდა გემიც. დროა გაემგზავრო.
დიდია შენი დარდი და ამ მიწაზეც, მოგონებების საუფლოზე სწუხარ, შენი ნატვრების საყდარი გებრალება. შენ არ შეგბოჭავს ჩვენი სიყვარული და აღარც სურნელნი ჩვენნი აღგიდგებიან გზად.
მაგრამ ჩვენ გთხოვთ გამგზავრებამდე გვითხარი რამე, შენი ჭეშმარიტება გვაგემე, ჩვენ მას შვილებს გადავცემთ, ისინი თავიანთ შვილებს და არ გაქრება იგი საუკუნოდ.
სიმარტოვეში გვიცქერდი ჩვენ და ფხიზლობდი მარად, გესმოდა ძილსმინდობილნი რომ ვიცინოდით, ანდა ვთქვამდით.
ამიტომ გახსენი სულნი ჩვენნი და ყოველი გვითხარი სიკვდილსა და სიცოცხლეს შორის თუ კი რამაა დაფლული.

და მან მიუგო:
– ხალხო ორფალესისა, გარდა ერთისა რა უნდა გითხრათ, რომ ახლაც ბორგავენ სამშვინველნი თქვენნი.

* * *

მაშინ ლმიტრამ შესთხოვა:
– თქვი სიყვარულზე.
მან თავი ასწია, ხალხს გადახედა და დააუფლა სიჩუმე.

ხმამაღლა დაიწყო:
– თუ სიყვარული თქვენი მეგზურია, გაჰყევით. თუმცა მძიმეა სავალი მის და ეკლიანი. თუ ფრთა მოგადოთ თვისი, მიენდეთ, მაშინაც კი თუ ბუმბულებში მალული ნალესი დაშნით დაგესერათ გული.
Dდა თუ სიყვარული გიმღერით, ყური უგდეთ, ერწმუნეთ, თუნდაც მისმა ხმამ თქვენი ოცნებანი გაფანტოს, ჩრდილოეთიდან მონაბერი როგორც დაცრიცავს ბაღნარს.
რადგან სიყვარული გწერთ ჯვარს და ჯვარზეც იგივე სიყვარული გაცვამთ.
ის გამოგზრდით თქვენ, ხეხილივით აგაყვავებთ, მაგრამ ძირშიც ის მოგჭრით.
ის თქვენს მწვერვალებზე ამოირხევა და თქვენს რტოებს გულში ჩაიკრავს, მზის სხივებში რომ ნებივრობენ უბიწოდ ნაზნი, მაგრამ თქვენს ფესვებშიც იგი ღრმავდება, რათა რისხვით შეგანჯღრიოთ.
როგორც ხორბლის თავთავნი, ისე გიკრებთ თავის გარშემო.
ის გმოსავთ, რათა გაგაშიშვლოთ.
ის გთესავთ და იმკის თქვენს თავს და ჩენჩოსგანაც ის განთავისუფლებთ.
ის მოგზელთ თქვენ, სანამ არ დარბილდებით.
შემდეგ კი წმინდა ცეცხლს მიგცემთ, რათა წმინდა პურებად გამოცხვეთ და წმინდა ზიარებისათვის დატყდეთ.
ყველივეს სიყვარული იქმნს თქვენზე, რათა თვითონვე ახსნათ თქვენივე გულის საიდუმლონი და სიცოცხლის წიაღში სიწმინდით შეაღწიოთ.
მაგრამ თუ დაშინდით და სიყვარულში მხოლოდ სიმშვიდე და სიტკბო ეძიეთ, სჯობს თქვენი სიშიშვლე ახლავე დაფაროთ და სიყვარულის კალოს განერიდოთ, ისეთ სამყაროში წახვიდეთ, სადაც წელიწადის დრონი ერთმანეთს არ სცნობენ, სადაც გაიცინებთ, მაგრამ ვერ გაიხარებთ, სადაც იტირებთ, მაგრამ გულზე არ მოგეშვებათ.
სიყვარული მხოლოდ თავს გიძღვნით და თავის გარდა არაფერს იღებს სანაცვლოდ.
სიყვარული არაფერს ფლობს, ამიტომაა მისი ფლობა შეუძლებელი.
და სიყვარული სიყვარულითვეა თვინიერი.

თუ შეყვარებული ხარ ნუ იტყვი: `ღმერთი ჩემს გულშია~ – უმჯობესია თქვა: `მე ვარ ღვთის გულში~.
არასდროს იფიქრო, რომ სიყვარულის მართვა შეგიძლია. თუ იგი ღირსად ჩაგთვლის თავად გატარებს შენივე გზაზე, რადგან სიყვარულის ერთადერთი სურვილი თავის პოვნაა, და შენც მხოლოდ სიყვარულით შეიცნობ თავს.
მაგრამ თუ შეყვარებული ხარ და სურვილებზე უარს ვერ ამბობ, დაე, შენი სურვილები ასეთნი იყვნენ:
რუს ემსგავსე, რომ ნაკადულდება, გამდინარდება, გაზღვავდება და მღერის დღედაღამ.
რომ უსასრულო სინაზით უდიდეს ტკივილებს სწვდება.
რომ წყლად იღვრება და სისხლადაც და უხარია თავისი ჭრილობა, ყოველ დილით, გაცისკრებისას, რომ შენც მადლიერებით გიფეთქავს გული, რადგან შენდა წილად კიდევ ერთი დღე გერგო, შუადღესაც იმაზე ფიქრით განისვენებ, რომ ბედნიერი ხარ და საღამოობით ისევე მადლობას აღავლენ, რადგან იცი რომ ხვალაც გეყვარება, ვისზეც ლოცულობ და გულში იკრავ ის ღამიტაც შენთანაა და შენც ღამეს ადიდებ, მან ხომ თავი დაგითმო და ის დღე შენთვის დააღამა.
გიყვარდეთ ერთმანეთი სადამდეც შეძლებთ, დაე, მიჯნურის ქებით ჩაგთვლიმოთ, თქვენს გულში რაც იღწვის და ტუჩებზე გედებათ სიტყვებად.

* * *
შემდეგ ალმიტრა ისევ ალაპარაკდა:
– თქვი ქორწინებაზე, მოძღვარო.

და მან უპასუხა:
– თქვენ ერთად იშვით და ერთადვე გასტანთ მარადისობას.
თქვენ მაშინაც ერთად იქნებით, როცა სიკვდილისა თეთრი ფრთები თქვენს დღებს გადაშლის.
თქვენ ღვთის მდუმარე საგონებელსაც ერთად შერჩებით, მაგრამ დაე, თქვენი სიახლოვე უზომობის გამო სიშორედ არ მოგეჩვენოთ! დაე, ზეცის ქარნი თქვენს შორის ცეკვავდნენ!
გიყვარდეთ ერთმანეთი, მაგრამ თავი ერთმანეთს არ მიაჯაჭვოთ.
დაე, სიყვარული ზღვასავით იყოს თქვენს სამშვინველთა ნაპირებს შორის.
ერთმანეთის სასმისები ერთურთს შეუვსეთ, მაგრამ ერთი სასმისიდან არ დალიოთ.
თქვენ თქვენი პური აგემეთ ერთმანეთს, მაგრამ ერთი ნატეხი არ ჩაკბიჩოთ.
იმღერეთ, იცეკვეთ, იხარეთ ერთად, მაგრამ დაე, თითოეული თქვენგანი მარტო იყოს, როგორც ქნარის სიმები არიან მარტონი, თუმცა მათგან ერთი მუსიკა მოისმის.
გაეცით თქვენი გულები, მაგრამ არა ფლობისთვის, არამედ თავისუფლებისთვის, რადგან მხოლოდ სიცოცხლის ხელს ძალუძს თქვენი გულების მიღება.
ერთად იდექით, მაგრამ ძალიან ახლოს – არა.
რამეთუ ტაძრის სვეტებიც შორიშორ დგანან და მუხა და კიპაროსიც ერთმანეთის ჩრდილში არ იზრდებიან.
* * *

და შესთხოვა ქალმა, ვისაც ყრმა ეპყრა ხელთ: – გვითხარი ბავშვებზე.
და მან თქვა: – თქვენი შვილები თვენი არაა.
ისინი თავზე დამწუხრებული ცხოვრების ძენი და ასულნი არიან.
ქვეყნად თქვენი წყალობით მოდიან, მაგრამ არა თქვენთან.
თქვენთან არიან, მაგრამ თქვენ არ გეკუთვნიან.
შეგიძლიათ თქვენი სიყვარული მისცეთ, მაგრამ არა თქვენი ფიქრები.
მათ თავიანთი ფიქრი აქვთ.
შეგიძლიათ მათ სხეულს მისცეთ თავშესაფარი, მაგრამ არა მათ სამშვინველთ, რადგან მშვინვიერება მათი ხვალინდელის სახლში ბინადრობს, სადაც თქვენ ოცნებითაც ვერ შეხვალთ.
შეგიძლიათ მათ დაემსგავსოთ, მაგრამ მათ ვერ დაიმსგავსებთ, რადგან სიცოცხლე გუშინდელ დღეზე ვერ შეყოვნდება.
თქვენ მშვილდები ხართ, წინ ნატყორცნი ისრები კი შვილები არიან თქვენი.
მშვილდოსანი უსასრულობაშიც ხედავს მიზანს და თავისი ძალით გღუნავთ, რათა ისრები სწრაფად და შორს გასტყორცნოს.
დაე, ღუნს თქვენსას მშვილდოსნის ხელში სიხარული მოჰქონდეს, რადგან მშვილდოსანს ერთნაირად უყვარს მშვილდიც და ისარიც, რომელიც ერთ ადგილას არ ჩერდება.

* * *

მაშინ მდიდარმა შესთხოვა:
– გვითხარი როგორ გავცეთ.
და მან მიუგო: – თქვენი ქონებიდან როცა რაიმეს გაიღებთ, თქვენ ძალზე მცირედს გასცემთ.
ჭეშმარიტად მხოლოდ მაშინ გასცემთ, როცა თქვენგან გაიღებთ, მაშ, რაღაა თქვენი ქონება თუ არა ყველა ის ნივთი, რასაც ხვალინდელი საჭიროებისათვის დარაჯობთ.
და ხვალ? ხვალინდელი რას მოუტანს ისეთ ძაღლს, რომელიც წმინდა ქალაქში მიმავალ მომლოცველებს დაედევნება და უდაბნოს ქვიშებში ძვალს მალავს.
რა არის საჭიროების წინაშე შიში, თუ არა თავად საჭიროება?
განა მაშინ, როცა ჭა პირამდეა სავსე წყურვილის შიში თავად წყურვილი არაა?
არიან ასეთებიც, რომლებიც ბევრიდან ცოტას გასცემენ და გასცემენ განდიდებისთვის. მათი მალული ზრახვაა ძღვენს რაც ხრწნის.
ისეთებიც არიან, იმ ყველაფერ მცირედს რომ გასცემენ რაც აბადიათ, მათ სიცოცხლის რწმენა აქვთ და ცხოვრების გულუხვობისა სჯერათ და მათი საუნჯე არ დაილევა.
არიან, ვინც სიხარულით გასცემენ და სიხარული მათივე ჯილდოა.
ვინც ტკივლით გასცემს, ასეთებიც არიან და ტკივილი მათი ნათლობაა.
არიან გამღებნი, რომლებიც ტკივლი არ იციან, რომელნიც სიხარულს არ ეძებენ და იმ იმედით არ გაიღებენ, რომ ჩაეთვლებათ. ისინი ისევე გასცემენ, როგორც მირტა აფრქვევს სურნელებას და მათი საქციელით უფალი გვესაუბრება და მათი თვალებით უღიმის იგი მიწას.
კარგია მიცემა, თუ გთხოვენ, მაგრამ უკეთესია თხოვნის გარეშე გაცემა, როცა კი ხვდები წინასწარ.
გულუხვისათვის მიმღები კაცის ძებნა უფრო დიდი სიხარულია, ვიდრე თავად გაცემა.
განა რაიმე არსებობს რისი შენახვაც ღირს?
ყველაფერი, რაც გაბადიათ ოდესმე გაიცემა.
ამიტომ გაეცით ახლა, რომ გაცემათა დროს თქვენ გერგოთ და არა თქვენს შთამომავალთ.
ხშირად ამბობთ: `გავცდემიდი, ბევრს გავცემდი, მაგრამ ღირსეული ადამიანისთვის.~
ხენი თქვენს ირგვლივ და ფარანი თქვენს საძოვრებზე ასე როდი ამბობენ, ისინი გაიღებენ რათა იცოცხლონ, რადგან მალვა და შენახვა მათთვის სიკვდილია.
ჭეშმარიტად, ის, ვინც ღირსია თავისი დღენი და ღამენი მიიღოს თქვენგან, ყველაფერი დანარჩენის მიღების ღირსიცაა.
და ის, ვინც სიცოცხლის ოკეანიდან ყლუპის შესმა დაიმსახურა, ღირსია თავისი სასმისი თქვენი ნაკადულით აივსოს.
თვით უდაბნო თუა იმაზე დიდი, რაც თქვენს სიმამაცესა და სიმტკიცეშია დავანებული, გინდ შემწყნარებლობით როცა ღებულობთ?
ვინ ხართ ასეთნი, რომ ადამიანები ქედს იხრიან თქვენი სიამაყის წინაშე და გული გაიღეღონ, რათა ღირსეულობა მათი შიშვლად იხილოთ და სიამყე მათი დარცხვენისაგან განთავისუფლდეს?
ჯერ თავს დაუკვირდით, ღირსეულნი თუ ხართ, რათა გასცეთ ან აიღოთ.
ჭეშმარიტად, მხოლოდ სიცოცხლე იძლევა ცხოვრებას, ხოლო თქვენ, თავს რომ გულუხვებად მიიჩნევთ, მოწმენი ხართ მხოლოდ.
თქვენ, ძღვენის მიმღებნო, ყველაფერს აკი მიირთმევთ, მადლიერებით თავს ნუ დაიმძიმებთ, ნურც თქვენ დაიდგამთ უღელს და ნურც გამცემს გასტანჯავთ!
უკეთესია, მასთან ერთად ამაღლდეთ, დაე, ძღვენი მისი თქვენი ფრთები იყოს.
ხოლო მოვალეობაზე უზომო ზრუნვა, მის დიდსულოვნებაში დაეჭვებაა, ვისთვისაც დედა გულუხვი მიწაა, მამა კი – ღმერთი.

* * *

შემდეგ მოხუცმა მიკიტანმა ჰკითხა:
– ჭამა-სმაზეც გვითხარი.

და მან თქვა:
– ეჰ, თქვენ რომ მიწის სურნელით დანაყრება შეგეძლოთ, როგორც მცენარენი, ჰაეროვნად ფესვგადგმულნი სხივებით ისულდგმულებდით, მაგრამ იძულებულნი რადგან ხართ ხორცით გაძღეთ და ჩვილს დედის რძე აართვათ, რათა წყურვილი მოიკლათ, დაე, საქციელი თქვენი იდუმალი იყოს.
დაე, სუფრა სამსხვერპლოდ გექცეთ, რაზეც ტყისა და ველის ბინადართ, უმანკოსა და წმინდას, მათზე უფრო დიდ სიწმინდეს სწირავთ მსხვერპლად, რაც კაცშია.
როცა ნადირს განგმირავთ, თქვენს გულში ეუბნეთ მას: `ძალა, რომელმაც შენ მოგაკვდინა მეც მომაკვდენს და მეც მშთანთქავს, რამეთუ კანონი, ვიც შენი თავი გადმომცა უფრო დიადია. სისხლი შენი და სისხლი ჩემი მხოლოდ ცვარია ზეცაზე ადგმული ხისთვის ნაპკური~.

როცა კი ვაშლს ჩაკბეჩთ, თქვენს გულში ეუბნეთ: `თესლი შენი ჩემში ცოცხლობს, შენი გაისის კოკორი ჩემს გულში გაიფურჩქნება, სურნელი შენი ჩემში იშვება სუნთქვად და ერთად ვიხარებთ წელიწადის ყველა დროს~.
შემოდგომისას, ჭირნახულს რომ მოიწევთ და საწნახელში მტევნებს დააღვინებთ, გულში იზრახეთ: `მეც ყურძნის მტევანი ვარ საწნახელში ნაჟეჟი, ღვინო ახალი, ახალ ქვევრებში სამარდისოდ შესანახი…
და ზამთარში, ხაპით რომ მოსვამთ, ყოველი ყლუპი შეიქეთ გულში.
დაე, სამახსოვროდ უგალობდეთ შემოდგომას, რთველსა და საწნახელს: `მრავალჟამიერ გვიხაროდეს ერთად~.
დაე, საგალობელი შემოდგომის სამახსოვროდ დაგრჩეთ. ემადლეთ ვენახსა და საწნახელთ.

* * *

მხვნელმა ჰკითხა:
– შრომაზე რას გვეტყვი.
და მან პასუხად მიუგო: – თქვენ შრომობთ, რათა მიწას არ მოსწყდეთ და სამშვინველს მისას.
რადგან უსაქმურობა თქვენთვის წელიწადის დრონისგან განდგომას ნიშნავს, სიცოცხლეს ვერ იზეიმებთ, დიდებულებითა და Mმშვიდი სიამაყით, რომელიც უსასრულობისკენ აღლუმით მიემართება.
სტვირს ემსაგავსებით, როცა კი შრომობთ, არსება მისი მოდუდუნე წამებს მუსიკად აქცევს.
რომელ თქვენგანს სურდა ლერწამად ყოფნა, მდუმარე და თვინიერი გამხდარიყო, როცა ყოველი შეხმატკბილებულია ირგვლივ.
მუდამ ამბობდნენ შრომა წყევლაა, საქმე კი – ტანჯვა.
გეტყვით: – თუ შრომობთ, დედამიწის ძველ ოცნებებს ასხამთ ხორცს, იმ დღიდან მოყოლებული, რაც თქვენთვის მომზადდა, როცა კი ოცნებაც იშვა.
და, ჭეშმარიტად, საქმით თქვენით გიყვარდეთ სიცოცხლე.
და საქმით თქვენით სიცოცხლის შეყვარება, ყოფიერების უდიდეს საიდუმლოსთან გაახლოვებთ.

მაგრამ თუ თქვენი ტკივილით, დაბადებას რაცხთ უბედურებად და ხორცზე ზრუნვას წყევლად მიიჩნევთ შუბლზე რომ დაგედოთ, გიპასუხებთ: – ოფლის გარდა დაწერილს ვერაფერი წაშლის.
ხშირად ამბობენ ცხოვრება წყვდიადიაო და თქვენც გადაღლილნი იმეორებთ ნათქვამს.
გეტყვით: _ სინამდვილეში ცხოვრება მართლაც რომ უკუნეთია, როცა მისწრაფებანი არ არსებობენ.
ბრმაა ყოველი სწრაფვა თუკი უვიცნი ხართ.
ცოდნაც უნაყოფოა უსიყვარულოდ.
ხოლო საქმენი სიყვარულით ნამოქმედარი თავთან გაახლოებთ, ერთმანეთთან და ღმერთთან.
მაგრამ რაღაა საქმენი სიყვარულითა?
იგი სამოსელის ისეთი ძაფებით ქსოვაა, გულს რაც შებმია, თითქოს ამ შესამოსით შენი მიჯნური უნდა დამშვენდეს.
გულდასმით სახლის შენებას ჰგავს იგი, თითქოს მიჯნური შენი იქ უნდა დასახლდეს.
იგი, სათესებში გულისხმით თესვის მსგავისა და მოსავლის სიხარულს იკრებს, თითქოს მიჯნურმა შენმა უნდა იგემოს.
ყოველივე რასაც იქმ, შენივე სულის ამოსუნთქვით უნდა გაჟღინთო და დალოცვილ წინაპართა მზერასაც ყოველთვის უნდა გრძნობდე.
ხშირად გამიგია როგორ ამბობდით თითქოსდა თვლემდით: ის, ვინც მარმარილოს აჩუქურთმებს და ქვაში მშვენიერების სახებას ამოკვეთს, მიწის მხვნელზე კეთილშობილიაო.
და ის, ვინც ცისარტყელას იჭერს ტილოზე რომ კაცად განასახიეროს, ხამლის დამწვნელზე უპირატესიაო.
მაგრამ გეტყვით, არა ძილში ვარ, შუადღის ნათელში ვფხიზლობ და ქარიც მხცოვან მუხასთან ისევე ნაზად ღიღინებს, როგორც ბალახის ტანწერწეტა ღეროსთან.
და დიდიც ისაა, ვინც ქარის ქროლვას კეთილშობილ ხმოვანებად იღებს და სიყვარულით დაიმღერს.
შრომა ხილულად ქმნილი სიყვარულია.
თუ სიყვარულით არ საქმიანობთ ზიზღად გეჩვევათ შრომა, სჯობს საქმეს თავი ანებოთ, ტაძრის წინ დასხდეთ და მოწყალება მათგან ითხოვოთ, ვინც სიხარულით მუშაკობს.
თუ პურს გულგრილად აცხობთ, იგი მწარეა და სანახევროდ დაგაპურებთ.
თუ ღვინოს უდიერად სწურავთ, იგი იწამლება.
თუ თვით ანგელოზივით კი მღერით, მაგრამ სიმღერა არ გიყვართ, კაცი დღისა და ღამის ხმას ვერ მოისმენს.

* * *

მერე კი ქალმა სთხოვა:
– სიხარული და წუხილიც გაგვადე.

და უპასუხა მან:
– თქვენი სიხარული თქვენივე დარდია შეუნიღბავი ჭა, საიდანაც თქვენი სიცილი მოისმოდა, ხშირად ყოფილა ცრემლებით სავსე.
განა სხვაგვარად ხდება?
ნაღველი თქვენში რაც უფრო ღრმავდება, თქვენი შინაარსიც მეტ სიხარულს იტევს.
სასმისი თქვენი ღვინისა განა ღუმელში არ გამომწვარა?
განა ქნარი, ბგერით რომ გესალბუნებათ ხიდან დანით არ გამოჭრილა?
როცა გიხარიათ, გულში ჩაიხედეთ და მიხვდებით, რომ იმაზე ხარობთ, რაზეც დარდობდით ადრე.
როცა ნაღვლობთ, ისევ გულს უცქირეთ და ნახავთ, რომ ჭეშმარიტად იმაზე ტირით, რაც ადრე გახარებდათ.
ზოგი თქვენგანი ამბობს: სიხარული ნაღველზე ძლიერიაო. ზოგი კი არა, ნაღველი სჯობნისო. გეტყვით: – ისინი არ განიყოფიან. ერთად გსტუმრობენ და ერთი მათგანი თუ სუფრას თქვენთან ერთად შემოუჯდა, გახსოვდეთ, მეორე თქვენს სარეცელზე თვლემს.
ჭეშმარიტად, როგორც სასწორი ისე ხართ, თქვენივე სიხარულსა და ნაღველს შორის მერყეობთ.
მხოლოდ მაშინ, როცა ცარიელნი ხართ, სიმშვიდეში წონასწორდებით.
საგანძურის მეუფე თქვენი ოქროსა და ვერცხლის ასაწონად როცა გიხმობთ, სიხარული და წუხილიც უთუოდ აიწონდაიწონება.

* * *

მაშინ ქვის მთლელი გამოდგა წინ და თქვა:
– აბა სახლებზეც რამე თქვი.

მან უპასუხა:
– სანამ ქალაქში რამეს ააშენებთ, ჯერ უდაბურ ალაგზე თქვენი წარმოსახვით ააგეთ სახლი.
რამეთუ საკუთარი მწუხარებისას როგორც შინ ბრუნდებით, თქვენშიც ბრუნდება შორეთის მგზავრი, მარტოსული.
სახლი თქვენი, თქვენივე დიდი სხეულია.
ის მზის ქვეშ სახლობს, ღამის დუმილში სძინავს და სიზმრებსაც ხედავს.
განა თქვენს სახლს არ სძინავს და ქალაქიდან სიზმრებად არ მიშედნება? ჭალებსა და გორაკებზე არ მოგზაურობს?
ეჰ, ჩემს პეშვში თქვენი სამკვიდრებლის დატევა რომ შემეძლოს და ტყეებსა და მინდვრებზე მთესველივით მოპნევა!..
ეჰ, ველნი რომ თქვენი ქუჩანი ყოფილიყვნენ, მწვანე ბილიკნი კი ხეივანნი, ერთმანეთი ვენახებში გეძებნათ და უკან, მიწის სუნებით ამოკემსილ ტანისამოსში დაბრუნებულიყავით.
მაგრამ ამის ჟამი ჯერ არ დამდგარა.
მამათმთავრებმა შიშით თავისით, ერთურთთან ძალზე ახლოს მოგიყარათ თავი და შიში ესე, ჩქარა არ გაქარწყლდება. ქალაქის კედლები ასე ჩქარა ოჯახის კერასა და ჭალებს თქვენსას ვერ გამიჯნავენ.
მითხარით ხალხო ორფალესისა, ასეთი რა გაქვთ მაგ თქვენს სახლებში, რასაც ჩარაზულ კარს მიღმა ინახვთ?
გაქვთ სიმშვიდე? წრფელი მისწრაფება, თქვენი სიძლიერის ნიშანი?
გაქვთ მოგონებები? ხის ან ქვის ქმნილებანი, წმინდა მთისაკენ გული რასაც ჭვრეტს?
მითხარით ესე ყოველივე სახლებში თუ გაქვთ?
თუ მხოლოდ სიმყუდროვეს ეპატრონებით ან სიმყუდროვის მოთხოვნილებას, იმ, თავად იდუმალს, ჩუმად რომ მოგიბრძანდებათ სტუმრად, ჯერ მასპინძლად დაგეყუდებათ, შემდგომ კი მეუფედ?
იგი გათვინიერებთ, ჰო, კავითა და შოლტით თქვენს ნაფიცხლარ სურვილებს სათამაშოებად მოგიჩენთ.
თუმცა ხელით ფაქიზია ვით აბრეშუმი, გული აქვს რკინის.
და იავნანას იმიტომ გიმღერთ, რომ სარეცელთან წამოგადგეთ და მასხრად ააგდოს სხეული თქვენი.
ის თქვენს სისადავეს დასცინის და უნატიფესი ჭურჭელივით დამბალ ფოთლებში ფუთავს.
ჭეშმარიტად, მყუდროებისაკენ ლტოლვა სოცოცხლის ვნებას სპობს და დამკრძალავთა სვლაში დაღრეჯილი მიაბიჯებს.
მაგრამ თქვენ სივრცეთა ძენი ხართ და სიმყუდროვეშიც ფორიაქობთ, ხაფანგში მაინც ვერავინ მოგიხელთებთ.
დაე, სახლი თქვენი იალქანი იყოს და არა ღუზა.
არა ჭრილობაზე სადები საფენი იყოს, არამედ თვალთა მცველი ქუთუთო.
ფრთებს არ აკეცავთ, რათა კარში გახვიდეთ, თავს ძირს არ დახრით, რათა ნივნივს მიარტყათ შუბლი და დაშინებულნი სუნთქვსაც არ შეიკავებთ, როცა კედლები შეირყევა და დაიმხობა.
თქვენ სამარხებში როდი იცხოვრებთ, მკვდრებმა ცოცხლებს რომ ჩაუშენეს და მედიდურადაც აზიდული არ უნდა იყოს საცხოვრებელი თქვენი, საიდუმლოს მაინც ვერ დამალავს და ვერც თქვენს ჟინს დააოკებს.
რადგან რაც უკიდეგანოა თქვენში, ზეციერ სავანეშია ამყარებული, რომელთა კარიბჭე ცისკრის ნისლეულია, სარკმელნი კი – ღამის სიმღერანი და სიჩუმე თვისი.

* * *

და მქსოველმა სთხოვა:
– ტანისამოსზე გვითხარი.

მან უპასუხა:
– ტანისამოსი მეტწილ სილამაზეს გიფარავთ, მაგრამ სიმახინჯეს ვერ მალავს. თქვენ ტანსაცმელში გინდათ ლაღად განმარტოვდეთ, მაგრამ ბორკილით იბოჭებით და აღვირამოდებულნი რჩებით.
მზისა და ქარისთვის ნეტავ თქვენი კანის მიქცევა შეგეძლოთ, მაგრამ არა ტანსაცმლის.
რამეთუ სიცოცხლის სუნთქვა მზის სინათლეშია, ხელი – სიცოცხლის ქარში.

თქვენს შორის ვიღაცა იტყვის: `ეს ჩრდილოეთის ქარმა შეგვიკერა ტანისამოსი, რასაც ვატარებთ~.
გეტყვით: – ჰო, ის ჩრდილოეთის ქარი იყო.
მაგრამ სირცხვილი საფეიქრო დაზგა იყო მისი და დუნე კუნთები – ძაფნი.
საქმის გასრულებისას ტყეში ხითხითებდა ის.
არ დაივიწყოთ, თავმდაბლობა ავი თვალის საფარია.
როცა მანკიერება ქრება, რად იქცევა თავმდაბლობა თუ არა ხუნდად გონებისა დაბინძურებულის.
არ დაივიწყოთ დედამიწას თქვენი შიშველი ტერფის შეხება სიამოვნებს და ქარნი თქვენს თმებთან თამაშს ელტვიან.

* * *

მოვაჭრემ უთხრა:
– ყიდვა-გაყიდვაზეც თქვი.
და საპასუხოდ მან მიუგო: – მიწა თავის ნობათს იძლევა. თუკი ის გეცოდინებათ მუჭები როგორ შეივსოთ, გაჭირვებას არ იგემებთ.
მიწის ძღვენთ გადაცვლით, სიმდიდრესა და კმაყოფილებას მიიღებთ.
მაგრამ თუ ცვლაში სიყვარული და სათნო სამართლიანობა არ იქნება, ზოგი ანგარებამდე მივა, ზოგი – შიმშილამდე.
მეზღვაურენო, მხვნელნო და მთესველნო, მევენახენო, ბაზრის მოედანზე შეხვდით მქსოველებსა და მექოთნეებს, შეხვდით სანელებლების შემგროვებელთ და მაშინღა მოუხმეთ სულს, მიწის მეუფეს, რომ თქვენს შორის დადგეს იგი და დალოცოს სარწყაული თქვენი, რითაც სიმდიდრეებს ახარისხებთ.
გაცვლა-გამოცვლისას კაცნი არ მოუშვათ შიშველი ხელით, ვინც თქვენი შრომის საფასურს ლაყბობით იხდის.
მოლაყბეებს უთხარით: – ან ჩვენთან ერთად წამოდით მინდვრად, ან ზღვაში გაჰყევით ძმებს ჩვენსას და თქვენც ისროლეთ ბადეები, გვერწმუნეთ, მიწა და ზღვა თქვენთვისაც გულუხვი იქნება.
და თუ მესიტყვენი მოვლენ, მოცეკვავენი, მომღერალნი და მესტვირენი, იყიდეთ მათგან, რადგან ისინიც მიწის ნაყოფისა და ნელსურნელების შემგროვებლები არიან. მართალია, რაც მათ მოაქვთ სიზმრებითაა ნაქსოვი, მაგრამ იგია თქვენი სამშვინველის შესამოსელი და შესარგები.

და ვიდრე ბაზრის მოედანს დატოვებთ, დარწმუნდით, რომ ხელცარიელნი იქიდან არავინ წავიდეს.
რადგან სული, მე